چکیده:
مسئله تجرد نفس همواره مورد توجه اندیشمندان مسلمان قرار داشته و سبب پیدایش معرکه ای از آثار گوناگون گردیده است. علامه شیخ محمدباقر مجلسی در زمره متکلمانی قرار دارد که با تکیه بر ظواهر برخی روایات، تجرد نفس را انکار کرده است. وی ادله عقلی را در اثبات یا انکار تجرد نفس مخدوش می داند. همچنین به هیچ آیه ای از قرآن کریم در اثبات جسمانیت نفس اشاره نمی کند. در مقابل جناب ملاصدرا با استفاده از براهین عقلی نفس را موجودی مجرد دانسته است. علاوه بر این آیات و روایات را نیز موید تجرد نفس می داند. دمیده شدن روح اللهی در انسان، رویت ملکوت آسمان ها و زمین توسط ابراهیم خلیل الله ، آفرینش دیگرگون انسان، بازگشت آدمی به سوی پروردگار، همسنگ بودن شناخت خداوند و شناخت انسان، وقام بلند و جایگاه ویژه رسول اکرم(ص) رویت خداوند توسط انسان از جمله ادله نقلی وی در اثبات تجرد نفس است. البته ملاصدرا به دلیل اعتقاد به جسمانیت نفس در مرحله پیدایش دیدگاهی متفاوت با فلاسفه پیش از خود ارائه می دهد در این دیگاه نفس به واسطه حرکت جوهری اشتدادی خود مراحل مختلف را از جسمانیت تا راه یافتن به مرحله تجرد می پیماید. در این میان تنها عده کمی از نفوس به مرحله تجرد انسانی دست می یابند. سعی ما در این پژوهش معطوف به بررسی دیدگاه این دو اندیشمند مسلمان در باب آیات و روایات مربوط به تجرد نفس می باشد. به نظر می رسد با توجه به استنباط استدلالی ملاصدرا درباره آیات و روایات دال بر تجرد نفس و همچنین آثار مرتبت بر تجرد نفس، دیدگاه وی مبنی بر دلالت آیات و روایات بر تجر نفس قابل قبول باشد. این مطلب با مراجعه به أیات و رویت و نیز بررسی آثار این دو محقق مسلمان آشکار می گردد. واژگان کلیدی:تجرد نفس، ملاصدرا، علامه مجلسی،ادله نقلی

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد