مفهوم شناسی حکمت در کتاب و سنت ( با تأکید بر آراء فلاسفه مسلمان)
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1386 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
چکیده:
یکی از موارد مهم و اساسی که نقش بسزایی در کمالات انسانی دارد حکمت است که از موضوعات مهم قرآنی و روائی و فلسفه اسلامی می باشد. این واژه، در قرآن و روایات، مورد توجه و تاکید فراوان، قرار گرفته و از آن به خیر کثیر تلقی شده است. در این که مفهوم و مدلول حکمت چیست مفسران و فیلسوفان تعاریف گوناگونی بیان کرده ا ند، که برخی از آنها ناظر به موضوع و بعضی ناظر به مسائل است و پاره ای نیز، غایت را مد نظر قرار داده اند. غالب افراد، حکمت را در راستای مشربها و مکتب های فکری و عقیدتی خود معنا و تعریف نموده اند. آنچه از این مورد در مراجعه به قرآن و روایات بر می آید، آن است که حکمت یک موهبت بزرگ الهی است که مصادیق متعدد و متنوعی دارد و این خود بر معانی تشکیکی و مراتب متعدد آن اشاره دارد، که بالاترین درجه آن نبوت و ولایت می باشد. بر اساس ریشه یابی لغوی و موارد کاربرد آن در قرآن و روایات، می توان دو مشخصه مهم و اساسی، برای آن بیان کرد: یکی استحکام و استواری و دیگری منع و بازدارندگی با روی کرد اصلاح است؛ بنابراین هر چیزی، برای اتصاف به حکمت باید این دو ویژگی مشخصه را داشته باشد. در نگاه فیلسوفان مسلمان، خصوصا مکتب اشراق و ملاصدرا، از حکمت آن استکه با تمام وجود انسان، درک شود و آن ممکن نیست، مگر این که در هر دو قوه نظری و عملی به کمال برسد. به همین مناسبت هانری کربن اصطلاح حکمت را به زبان فرانسه به " تئو سوفی" ترجمه نموده است. در این تحقیق، "حکمت" از زوایای مختلف مورد پژوهش قرار گرفته، به ویژه رابطه دین و فلسفه، مقایسه حکمت و فلسفه، تبیین شده و در نهایت، رابطه حکمت قرآنی با فلسفه، مورد بررسی قرار گرفته، که به طور کلی، سه نظریه اساسی در این مورد بیان شده است که عبارت است از: تباین کلی، تساوی و عموم خصوص مطلق. و نتیجه تحقیق آن است که رابطه، همان عموم خصوص مطلق می باشد. واژگان کلیدی: حکمت،فلسفه، فلاسفه مسلمان.
یکی از موارد مهم و اساسی که نقش بسزایی در کمالات انسانی دارد حکمت است که از موضوعات مهم قرآنی و روائی و فلسفه اسلامی می باشد. این واژه، در قرآن و روایات، مورد توجه و تاکید فراوان، قرار گرفته و از آن به خیر کثیر تلقی شده است. در این که مفهوم و مدلول حکمت چیست مفسران و فیلسوفان تعاریف گوناگونی بیان کرده ا ند، که برخی از آنها ناظر به موضوع و بعضی ناظر به مسائل است و پاره ای نیز، غایت را مد نظر قرار داده اند. غالب افراد، حکمت را در راستای مشربها و مکتب های فکری و عقیدتی خود معنا و تعریف نموده اند. آنچه از این مورد در مراجعه به قرآن و روایات بر می آید، آن است که حکمت یک موهبت بزرگ الهی است که مصادیق متعدد و متنوعی دارد و این خود بر معانی تشکیکی و مراتب متعدد آن اشاره دارد، که بالاترین درجه آن نبوت و ولایت می باشد. بر اساس ریشه یابی لغوی و موارد کاربرد آن در قرآن و روایات، می توان دو مشخصه مهم و اساسی، برای آن بیان کرد: یکی استحکام و استواری و دیگری منع و بازدارندگی با روی کرد اصلاح است؛ بنابراین هر چیزی، برای اتصاف به حکمت باید این دو ویژگی مشخصه را داشته باشد. در نگاه فیلسوفان مسلمان، خصوصا مکتب اشراق و ملاصدرا، از حکمت آن استکه با تمام وجود انسان، درک شود و آن ممکن نیست، مگر این که در هر دو قوه نظری و عملی به کمال برسد. به همین مناسبت هانری کربن اصطلاح حکمت را به زبان فرانسه به " تئو سوفی" ترجمه نموده است. در این تحقیق، "حکمت" از زوایای مختلف مورد پژوهش قرار گرفته، به ویژه رابطه دین و فلسفه، مقایسه حکمت و فلسفه، تبیین شده و در نهایت، رابطه حکمت قرآنی با فلسفه، مورد بررسی قرار گرفته، که به طور کلی، سه نظریه اساسی در این مورد بیان شده است که عبارت است از: تباین کلی، تساوی و عموم خصوص مطلق. و نتیجه تحقیق آن است که رابطه، همان عموم خصوص مطلق می باشد. واژگان کلیدی: حکمت،فلسفه، فلاسفه مسلمان.
مفهوم شناسی حکمت در کتاب و سنت ( با تأکید بر آراء فلاسفه مسلمان)
3/21/2007 12:00:00 AM
تبیین و نقد مفهوم حق در اندیشه مدرن با تکیه بر آراء حکمت متعالیه
نویسندگان:
محمدمهدی گرجیان عربی
،
رضا آذریان*
،
مقاله نشریه: پژوهش های اعتقادی کلامی » سال 1399 تابستان 1399 شماره 38
تحلیل معناشناختی مفهوم قرآنی «ایمان» با تأکید بر آرای متکلّمان مسلمان
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1395 بهار 95- مسلسل 27
مفهوم شناسی توصیفی واژه "حکمت" با تأکید بر شبکه معنایی در قرآن کریم و روایات معصومین (ع)
نویسنده:
حسین گلی
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1397 شماره 9
برخورد روشنفکران مسلمان با تجدد و تأثیر آن بر مفهوم غرب شناسی در ایران
نویسنده:
احسان بخشنده
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1392 شماره 64 - زمستان 92
نقد و ارزیابی نظریهی ذاتگرایی خشونت در اسلام با تاکید بر آراء اندیشمندان غیر مسلمان
نویسنده:
محمدعلی میرعلی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1400 شماره 93
مفهوم شناسی شیعه در منابع اهل سنت
نویسنده:
محمد غفوری
،
مقاله نشریه: پژوهش نامه تاریخ اسلام » سال 1391 تابستان 1391 شماره6
دیرینه شناسی مفهوم حاکمیت با تاکید بر روش دیرینه شناسی دانش میشل فوکو
نویسندگان:
حمید رحیمی نژاد
،
محمد جواهری طهرانی
،
مقاله نشریه: فلسفه حقوق » سال 1401 شماره 1
صادر نخستین از منظر فلاسفه و عرفا با تکیه بر آراء امام خمینی
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1389 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]