مفهوم شناسی حکمت در کتاب و سنت ( با تأکید بر آراء فلاسفه مسلمان)

نویسنده: ، استاد راهنما: ، استاد مشاور 1: ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1386 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
چکیده:
یکی از موارد مهم و اساسی که نقش بسزایی در کمالات انسانی دارد حکمت است که از موضوعات مهم قرآنی و روائی و فلسفه اسلامی می باشد. این واژه، در قرآن و روایات، مورد توجه و تاکید فراوان، قرار گرفته و از آن به خیر کثیر تلقی شده است. در این که مفهوم و مدلول حکمت چیست مفسران و فیلسوفان تعاریف گوناگونی بیان کرده ا ند، که برخی از آنها ناظر به موضوع و بعضی ناظر به مسائل است و پاره ای نیز، غایت را مد نظر قرار داده اند. غالب افراد، حکمت را در راستای مشربها و مکتب های فکری و عقیدتی خود معنا و تعریف نموده اند. آنچه از این مورد در مراجعه به قرآن و روایات بر می آید، آن است که حکمت یک موهبت بزرگ الهی است که مصادیق متعدد و متنوعی دارد و این خود بر معانی تشکیکی و مراتب متعدد آن اشاره دارد، که بالاترین درجه آن نبوت و ولایت می باشد. بر اساس ریشه یابی لغوی و موارد کاربرد آن در قرآن و روایات، می توان دو مشخصه مهم و اساسی، برای آن بیان کرد: یکی استحکام و استواری و دیگری منع و بازدارندگی با روی کرد اصلاح است؛ بنابراین هر چیزی، برای اتصاف به حکمت باید این دو ویژگی مشخصه را داشته باشد. در نگاه فیلسوفان مسلمان، خصوصا مکتب اشراق و ملاصدرا، از حکمت آن استکه با تمام وجود انسان، درک شود و آن ممکن نیست، مگر این که در هر دو قوه نظری و عملی به کمال برسد. به همین مناسبت هانری کربن اصطلاح حکمت را به زبان فرانسه به " تئو سوفی" ترجمه نموده است. در این تحقیق، "حکمت" از زوایای مختلف مورد پژوهش قرار گرفته، به ویژه رابطه دین و فلسفه، مقایسه حکمت و فلسفه، تبیین شده و در نهایت، رابطه حکمت قرآنی با فلسفه، مورد بررسی قرار گرفته، که به طور کلی، سه نظریه اساسی در این مورد بیان شده است که عبارت است از: تباین کلی، تساوی و عموم خصوص مطلق. و نتیجه تحقیق آن است که رابطه، همان عموم خصوص مطلق می باشد. واژگان کلیدی: حکمت،فلسفه، فلاسفه مسلمان.

تبیین و نقد مفهوم حق در اندیشه مدرن با تکیه بر آراء حکمت متعالیه

مقاله نشریه: پژوهش های اعتقادی کلامی » سال 1399 تابستان 1399 شماره 38

مفهوم شناسی توصیفی واژه "حکمت" با تأکید بر شبکه معنایی در قرآن کریم و روایات معصومین (ع)

نویسنده: حسین گلی ،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1397 شماره 9

برخورد روشنفکران مسلمان با تجدد و تأثیر آن بر مفهوم غرب شناسی در ایران

نویسنده: احسان بخشنده ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1392 شماره 64 - زمستان 92

مفهوم شناسی حکمت متعالی سیاسی

نویسنده: علیرضا صدرا ،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1389

مفهوم شناسی شیعه در منابع اهل سنت

نویسنده: محمد غفوری ،
مقاله نشریه: پژوهش نامه تاریخ اسلام » سال 1391 تابستان 1391  شماره6

صادر نخستین از منظر فلاسفه و عرفا با تکیه بر آراء امام خمینی

نویسنده: مرضیه رمضانی ، استاد راهنما: یدالله یزدان پناه ، استاد مشاور 1: محمدمهدی گرجیان ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1389 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397