چکیده:
یکی از اساسی ترین موضوعاتی که در شناخت جامعه نقش تعین کننده ای دارد اصالت فرد یا جامعه و رابطه متقابل آنهاست. در پاسخ به این پرسش که جامعه چیست می توا به سه رویکرد اشاره کرد: رویکرد اول جامعه را کلیتی ماورای افراد در نظر گرفته و آنرا فراتر از حاصل جمع افراد می داند. بنابراین جامعه ماهیتی ویژه دارد که نمی توان آنرا با خصوصیات افراد تک تک جامعه مرتبط ساخت. مکاتب ساخت گرایی، کارکردگرایی، و ستیز گرایی عمدتا در ذیل چنین برداشتی از جامعه قابل فهمند. رویکرد دوم بر آن است که جامعه چیزی جز برآیند افراد تشکیل دهنده آن نیست لذا هر پدیده اجتماعی در تحلیل نهایی پدیده فردی است. این رویکرد جامعه را حاصل جمع کمی افراد می داند و حداکثر به مطالعه ی پدیده های اجتماعی د ر قالب روانشناسی اجتماعی می پردازد. مکاتبی همچون مبادله و رفتار گرایی به این برداشت از جامعه نزدیکند. رویکرد سوم نه جامعه را واقعیتی ثابت و شی شده در خارج و نه آنرا حاصل جمع وجود افراد بلکه حاصل یک فرایند و ناشی از تداوم تعامل میان افراد و گروه هیا اجتماعی می داند و لذا هر پدیده ی اجتماعی نتیجه یک مجموعه روابط متقابل میان کنشگران است. جامعه در این حال واقعیتی سیال و هر لحظه در حال آفرینش است. دیدگاههای کنش متقابل نمادین، پدیدار شناسی و عاملیت ساختار در این نحله قرار می گیرند. دیدگاه قرآن به دلیل داشتن مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی متفاوت با این رویکردا متفاوت بوده و اصالت را از آن فرد و جامعه هر دو می داند. انسان در بینش قرآن دارای فطت الهی، آگاه ، آراد،مختار، مسول، و مکلف بوده و علی رغم وجود ساختارهای اجتماعی، تصمیم گیرنده نهایی خود فرد است و حتی مامور به تغییر ساختارهای موجود می باشد. واژگان کلیدی: فرد، جامعه، اصالت، جامعه گرایی، فرد گرایی

دانــلود