چکیده:
آن گاه که گفته می شود رابطه نفس و بدن چگونه است؟ این پرسش خود متضمن اذعان ضمنی به دو ساحت عمده در وجود انسان است. این که رابطه دو شی فرع بر وجود آن دو چیز است، نیز امری مسلم و غیر قابل خدشه می باشد. پذیرفتن مغایرات بین نفس و بدن از سویی و چگونگی تبیین ارتباط این دو از دیگر سوی شکل دهنده سنگ بنای یک نگرش جامع و عمیق فلسفی در انسان شناسی است از این رو مساله ارتباط نفس و بدن یکی از موضوعات مهمی است که در فلسفه اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. که آگاهی از آرای فلاسفه بزرگ اسلامی به ویژه دو چهره پر فروغ شیخ الرئیس ابوعلی سینا و علامه طباطبایی و مقایسه نظرات ایشان دغدغه اصلی این رساله می باشد. از آنجا که ابن سینا نفس را روحانیه الحدوث می داند، رابطه نفس با بدن را از نوع رابطه آلت با صاحب آلت می داند به نحوی که نفس برای استکمال خود بدن را به عنوان ابزار در خدمت می گیرد و به عبارتی رابطه تدبیری با بدن دارد. از سوی دیگر ایشان معتقد است که تعلق نفس به بدن از نوع تعلق عرضی است نه ذاتی، به این معنا که نفسیت نفس امری خارج از ذات و حقیقت نفس می باشد. ابن سینا علی رغم دانستن نفس و بدن، با تاکید فراوانی در تاثیر و تاثر متقابل نفس و بدن سخن گفته است. هم چنین وی معاد روحانی را با دلیل عقلی اثبات نموده و معاد جسمانی را به شرع ارجاع داده است. علامه طباطبایی نیز با نظریه جسمانی الحدوث و حرکت جوهری نفس، تعلق و ارتباط نفس و بدن را ذاتی و حقیقی دانسته که هگز قابل تفکیک و جدایی از هم نیستند. وی با اثبات عالم مثال دو حیات و زندگی پس از مرگ برای انسان قائل است حیات برزخی و حیات اخروی. ارتباط نفس با بدن به عالم طبیعت ختم نمی شود بلکه به بدن مثالی و بدن اخری نیز کشیده می شود. کلید واژه‌ها: نفس، بدن، ارتباط نفس و بدن، حدوث نفس، بقای نفس، ابوعلی سینا، علام طباطبایی.

دانــلود