فرایند تاریخی مشروعیت سازی در حکومت اموی
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1392 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
چکیده:
در این تحقیق ابتدا نظر گذرایی به مفاهیم مشروع و مشروعیت و اصول گوناگون مشروعیت در علوم سیاسی و دیگاههای فقهای شیعه و اهل سنت به منشاء پیدایش مشروعیت و تفاوت های مشروعیت اولیه، با مشروعیت ثانویه داشته و بعد به انساب امویان و چگونگی پذیرش اسلام توسط این خاندان، روی کارآمدن نخستین فرد از این دودمان به طریق تایید خلیفه دوم و سوم، مبارزه برای دست یابی به قدرت بعد از قتل خلیفه سوم به خونخواهی او در جهت مشروعیت آرایی و به چالش کشیدن دنیای اسلام، مبارزه با علی(ع)، کتمان فضایل ایشان و در نهایت رسیدن به حکومت و اثبات آن از طریق جذب دهات عرب با جابجایی احادیث نبوی، استفاده از القاب و عناوین دینی، بهره از آیات قرآن، همراه با تبلیغات و جو سازی و نتیجتا استیلا با زور، بذل، بخشش، تطمیع، جذب معارضان و جذب مخالفان، به هر طریق ممکن و استفاده از دو گروه مضریان و یمنیان در حکومت پرداخته، از طرفی گسترش قلمرو از شرق به غرب، اثبات ثروت به تقلید از امپراطوران روم و ساسانیه تدریج خلافت ساده اسلامی به سلطنت باشکوه تبدیل و در این راه از فرقه های جبرگرایی و مرجئه و در ادامه جباری و توجیه اعمالشان بهره مند گردیده و زمینه را برای بهره برداری هر چه بیشتر از این امپراطوری غیر مشروع برای موروثی کردن خلافت فراهم آورند معترضان به ولایتعهدی را به همان سیاست زیرکانه راضی و عدم رضایت بعضی از آنان را با مکاری سرپوش نهاده و خط مشی آینده دولت بنی امیه را برای خلف خود مشخص نموده این اعقاب ناخلف حتی ظواهر اسلام را رعایت نکرده، آنچه در نظر مسلمانان مذموم بوده آشکارا مرتکب شده و قیام عاشورا را که تمام زیرساختهای پوشالی به ظاهر اسلامی آنان را زیر سوال برد و قیامهای متعدد از گوشه و کنار حکومت به عدم مقبولیت و گاها به خونخواهی و انتقام شهدای کربلا به وجود آمد که به شدت تمام سرکوب گردید اما متحدین بنی امیه حکومت را به شاخه ی دیگری از این خاندان با زور شمشیر در ظاهر به اتحاد رساندند. ما در این مبحث تا آنجا که برای روشن شدن مطالب، از کتب معتبر تاریخی و منابع دست اول به روش نقلی دیدگاه های مروانیان را در ابعاد گوناگون بیان نموده، و به روش تحلیل عدم مقبولیت این خلفا را و کوشش آنان در این امر به تفکیک آوردیم. چگونگی اقدامات و اصلاحات بعضی از خلفا در تثبیت دوام خلافت، و تا حدودی تاثیر آن به خصوص در اواخر نیمه دوم قرن اول هجری توانست آرامش نسبی همراه داشته ولی با آغاز سده دوم هجری با روی کار آمدن خلفای فاسد همراه با کارگزاران فرصت طلب جهت به حکومت رساندن خلفای مطابق با امیال خود و همسو با قبایل خویش و خلیفه دیگر تلاش مذبوحانه انجام داده و دوباره قیامهایی به خون خواهی حسین به شمشیر زید بن علی و به فرزندش همراه با تایید امامان معصوم ارکان حکومت را لرزانده و از این زمان به بعد هیچ یک از آنچه در ابتدا و اواسط حکومت برای بقا لازم بود دیگر به کار نیامد. نهایتا بنیانهای کج پادشاهی با ظهور سلسله جدید که نوید رضایت به خلافت یکی از خاندان آل محمد همراه با عدم تبعیش نژادی به موالی می داد به پایان رسید. کلید واژه: مشروعیت سازی، خلفا، امویان، مروانیان، موالی.
در این تحقیق ابتدا نظر گذرایی به مفاهیم مشروع و مشروعیت و اصول گوناگون مشروعیت در علوم سیاسی و دیگاههای فقهای شیعه و اهل سنت به منشاء پیدایش مشروعیت و تفاوت های مشروعیت اولیه، با مشروعیت ثانویه داشته و بعد به انساب امویان و چگونگی پذیرش اسلام توسط این خاندان، روی کارآمدن نخستین فرد از این دودمان به طریق تایید خلیفه دوم و سوم، مبارزه برای دست یابی به قدرت بعد از قتل خلیفه سوم به خونخواهی او در جهت مشروعیت آرایی و به چالش کشیدن دنیای اسلام، مبارزه با علی(ع)، کتمان فضایل ایشان و در نهایت رسیدن به حکومت و اثبات آن از طریق جذب دهات عرب با جابجایی احادیث نبوی، استفاده از القاب و عناوین دینی، بهره از آیات قرآن، همراه با تبلیغات و جو سازی و نتیجتا استیلا با زور، بذل، بخشش، تطمیع، جذب معارضان و جذب مخالفان، به هر طریق ممکن و استفاده از دو گروه مضریان و یمنیان در حکومت پرداخته، از طرفی گسترش قلمرو از شرق به غرب، اثبات ثروت به تقلید از امپراطوران روم و ساسانیه تدریج خلافت ساده اسلامی به سلطنت باشکوه تبدیل و در این راه از فرقه های جبرگرایی و مرجئه و در ادامه جباری و توجیه اعمالشان بهره مند گردیده و زمینه را برای بهره برداری هر چه بیشتر از این امپراطوری غیر مشروع برای موروثی کردن خلافت فراهم آورند معترضان به ولایتعهدی را به همان سیاست زیرکانه راضی و عدم رضایت بعضی از آنان را با مکاری سرپوش نهاده و خط مشی آینده دولت بنی امیه را برای خلف خود مشخص نموده این اعقاب ناخلف حتی ظواهر اسلام را رعایت نکرده، آنچه در نظر مسلمانان مذموم بوده آشکارا مرتکب شده و قیام عاشورا را که تمام زیرساختهای پوشالی به ظاهر اسلامی آنان را زیر سوال برد و قیامهای متعدد از گوشه و کنار حکومت به عدم مقبولیت و گاها به خونخواهی و انتقام شهدای کربلا به وجود آمد که به شدت تمام سرکوب گردید اما متحدین بنی امیه حکومت را به شاخه ی دیگری از این خاندان با زور شمشیر در ظاهر به اتحاد رساندند. ما در این مبحث تا آنجا که برای روشن شدن مطالب، از کتب معتبر تاریخی و منابع دست اول به روش نقلی دیدگاه های مروانیان را در ابعاد گوناگون بیان نموده، و به روش تحلیل عدم مقبولیت این خلفا را و کوشش آنان در این امر به تفکیک آوردیم. چگونگی اقدامات و اصلاحات بعضی از خلفا در تثبیت دوام خلافت، و تا حدودی تاثیر آن به خصوص در اواخر نیمه دوم قرن اول هجری توانست آرامش نسبی همراه داشته ولی با آغاز سده دوم هجری با روی کار آمدن خلفای فاسد همراه با کارگزاران فرصت طلب جهت به حکومت رساندن خلفای مطابق با امیال خود و همسو با قبایل خویش و خلیفه دیگر تلاش مذبوحانه انجام داده و دوباره قیامهایی به خون خواهی حسین به شمشیر زید بن علی و به فرزندش همراه با تایید امامان معصوم ارکان حکومت را لرزانده و از این زمان به بعد هیچ یک از آنچه در ابتدا و اواسط حکومت برای بقا لازم بود دیگر به کار نیامد. نهایتا بنیانهای کج پادشاهی با ظهور سلسله جدید که نوید رضایت به خلافت یکی از خاندان آل محمد همراه با عدم تبعیش نژادی به موالی می داد به پایان رسید. کلید واژه: مشروعیت سازی، خلفا، امویان، مروانیان، موالی.
فرایند تاریخی مشروعیت سازی در حکومت اموی
3/21/2013 12:00:00 AM
دیدگاه طه حسین پیرامون مشروعیت خلافت اموی
نویسندگان:
صادق آئینه وند
،
مریم علوی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1389 شماره 3 و 4 - پاییز و زمستان 89 - مسلسل 43 و 44
منشــأ مشروعیت حکومت اسلامی
نویسنده:
مهدی قاسمی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1378 سال دوم - شماره پنجم - تابستان 78
حکومت و مشروعیت در قراءت شهید مطهرى
نویسنده:
محمد صادق مزینانی
،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1378 شماره 91
مشروعیت مداخلات حکومت در تربیت دینی شهروندان
نویسنده:
حسن مهدوی
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1402 شماره 1
جنبه های پژوهشی فرایند نمایه سازی
نویسندگان:
سیدمهدی طاهری
،
سیدتقی واردی
،
مقاله نشریه: نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات » سال 1394 بهار 1394 شماره5
سیر تاریخی حکومت آلبویه
نویسنده:
فاطمه محمدی
،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1396 شماره 30 - تابستان 1396