آسیب‌شناسی عدم توجه به اسلوب‌ بیانی امام (ع) در رفع اختلاف و تعارض روایات

مقاله نشریه: سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی » سال 1399 شماره 10
چکیده:
حدیث از منابع مهم شیعیان برای استخراج و استنباط احکام شرعی است. برخی از احادیث با یکدیگر از نظر ظاهر اختلاف و تعارض دارند. از این رو بی‌توجهی به این تعارضات ظاهری یکی از آسیب‌های حدیث‌پژوهی است. اغلب اختلافات و تعارضات ظاهری احادیث با توجه به محتوا، فضای صدور و راوی مرتفع می‌شود. توجه به اسلوب‌ بیانی معصوم(ع) نیز می‌تواند پاره‌ای از اختلافات و تعارضات روایات را رفع کند. سؤال اصلی پژوهش این است که اسلوب بیانی معصوم(ع) چه تأثیری بر رفع اختلافات ظاهری روایات دارد؟ در این نوشتار نشان داده شد که توجه به دو اسلوب «فتوا» و «تعلیم» در بیان امام(ع) در قالب صدور حکم و نوع مخاطب در رفع اختلاف ظاهری روایات مؤثر خواهد بود. اسلوب تعلیم مختص فقهاء و مفتی‌های صحابه است. توجه به تدریجی بودن تبیین حکم، تغییر حکم به واسطۀ نسخ و مخیر بودن در گزینش هر کدام از احکام بیان شده در اسلوب تعلیم موجب رفع تعارض خواهد شد. در اسلوب فتوایی، مخاطب امام(ع) افرادی هستند که برای طرح سؤال جزیی و شخصی به امام مراجعه می‌کنند. توجه به شرایط، ویژگی، زبان و لهجه سؤال کننده می‌تواند در رفع تعارضات ظاهری از روایات مؤثر باشد.

اعجاز قرآن در عدم اختلاف و تناقض

نویسنده: جعفر علی نقی ،
مقاله نشریه: اسلام پژوهان » سال 1397 شماره هشتم - پاییز 97

عدم توجه به مبانی شرعی، موجب پوچ‌گرایی می‌شود

مقاله نشریه: پیام زن » سال 1392 شماره 260

دیدگاه مادلونگ درباره اختلاف امام حسن(ع) و امام علی(ع)

مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1396 شماره 1 - بهار 96، مسلسل 69

رفع تعارض حقوق و منافع در توسعه معابر شهری، با نگاه به قاعده لاضرر

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1401 دوره 8، شماره 1 (بهار 1401)

اعجاز قرآن از جهت عدم اختلاف و تناقضات قرآنی

نویسنده: جعفر علی نقی ،
مقاله نشریه: اسلام پژوهان » سال 1399 شماره پانزدهم-تابستان 99

خوانش و بررسی روایات مربوط به خَیزُران، مادر امام جواد(ع)

نویسنده: ناهید طیبی ،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1395 شماره 1 - بهار 95 - مسلسل 65

پاسخ به شبهه «فیصل نور» در تعارض گفتار امام مجتبی(ع) با نصوص امامت

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1398 تابستان 98_شماره مسلسل 40

تبیین تاریخی عدم بیعت امام حسین (ع) با یزید

مقاله نشریه: تاریخ » سال 1398 زمستان 1398 شماره 55
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397