چکیده:
مطابق قاعدة فرعیّت، ثبوت چیزی برای چیز دیگر فرع بر ثبوت مثبت له است (جنبة اثباتی) و فرع بر ثبوت ثابت نیست (جنبة سلبی). مسئلة اتّصاف ماهیت به وجود از مهم‌ترین کاربردهای جنبة ایجابی قاعدة فرعیّت است. این مسئلة از گذشته دور در بین فلاسفه مطرح بوده و پاسخ‌های متعددّی از سوی فلاسفه در حل آن ارائه شده است. صدرالمتألهین، پس از نقد و بررسی پاسخ‌های ارائه شده، چهار پاسخ به مسئلة فوق ارائه می‌نماید: 1. ثبوت وجود برای ماهیت از قبیل ثبوت شیء لشیء نیست بلکه از قبیل ثبوت الشیء است. 2. قاعدة فرعیّت مختص به عوارض وجود است و شامل عوارض ماهیّت نمی‌گردد. 3. مطابق اصالت وجود، ماهیّت ثبوت حقیقی ندارد تا عروض وجود بر آن مصداق قاعدة فرعیّت (ثبوت شیء لشیء) گردد. 4. عقل ماهیّت را بما هی‌هی (لابشرط) اعتبار می‌نماید و حتی از اینکه ماهیّت بما هی هی نیز دارای وجود ذهنی است صرف‌نظر می‌نماید. بنابراین، ماهیّت مفروض هیچ‌گونه ثبوتی ندارد تا مشمول قاعدة فرعیّت گردد.

دانــلود