خداى عرفان و خداى فلسفه
نویسنده:
ابوالقاسم فنایی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1378 شماره 22-21
چکیده:
اشاره این مکتوب در پى بررسى تطبیقى الهیات عرفانى و الهیات فلسفى در فرهنگ اسلامى است. مدعاى اصلى نگارنده این است که اختلافنظر عارفان و فیلسوفان مسلمان در باب الهیات از اختلافى عمیقتر در باب تعریف و تصور خداوند سرچشمه مىگیرد. بویژه عقلانىبودن باور به وجود خداوند و نیاز یا بىنیازى ما به دلیل بر وجود او، که یکى از موضوعات محورى الهیات فلسفى و عرفانى است، مبتنى بر تعریف و تصورى است که عارفان و فیلسوفان از خداوند دارند. نیاز یا بىنیازى وجود خداوند به استدلال، اوصاف خداوند، امکان شناختخداوند و نحوه شناخت او، تشابه و تمایز او از خلق، رابطه خدا و خلق، و عقلانیتباورهاى دینى یا نسبت عقل و ایمان، از جمله مسائل و موضوعات اساسى الهیات است و چنانکه خواهیم دید حل و فصل همه این مسائل به نوعى مبتنى بر پیشفرضى است که شخص در باب تعریف خداوند دارد.
اشاره این مکتوب در پى بررسى تطبیقى الهیات عرفانى و الهیات فلسفى در فرهنگ اسلامى است. مدعاى اصلى نگارنده این است که اختلافنظر عارفان و فیلسوفان مسلمان در باب الهیات از اختلافى عمیقتر در باب تعریف و تصور خداوند سرچشمه مىگیرد. بویژه عقلانىبودن باور به وجود خداوند و نیاز یا بىنیازى ما به دلیل بر وجود او، که یکى از موضوعات محورى الهیات فلسفى و عرفانى است، مبتنى بر تعریف و تصورى است که عارفان و فیلسوفان از خداوند دارند. نیاز یا بىنیازى وجود خداوند به استدلال، اوصاف خداوند، امکان شناختخداوند و نحوه شناخت او، تشابه و تمایز او از خلق، رابطه خدا و خلق، و عقلانیتباورهاى دینى یا نسبت عقل و ایمان، از جمله مسائل و موضوعات اساسى الهیات است و چنانکه خواهیم دید حل و فصل همه این مسائل به نوعى مبتنى بر پیشفرضى است که شخص در باب تعریف خداوند دارد.
خداى عرفان و خداى فلسفه
3/21/1999 12:00:00 AM
خدای تأثرپذیر و خدای تغیّرناپذیر: سازگاری یا ناسازگاری؟
نویسنده:
میثم مولایی
،
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1396 شماره 3
خدای حاضر و ناظر
نویسنده:
مهدی شجریان*
،
مقاله نشریه: نشریه ره توشه » سال 1402 دوره 4، شماره 16 (زمستان 1402)