ایران باستان از دریچه فرهنگ؛ تأملی بر چرایی و چگونگی بازخوانی فرهنگی تاریخ ایران باستان در تاریخنگاری ابوریحان بیرونی
نویسندگان:
حمید صادقی
،
شهناز حجتی نجف ابادی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1400 شماره 2 - تابستان 1400 - مسلسل 86
چکیده:
نگاه ابوریحان بیرونی (د. 442ه.ق.) به تاریخ ایران باستان با گذر از رویکردهای سیاسی محض و معطوف به قدرت، خصلتی فرهنگی- انتقادی به خود گرفته است. چنین بینشی، محصول چند عامل مهم، همچون گستره گفتمان ایرانگرایی در این دوره و تمایزات رویکردی ـ روششناختی بینش تاریخی ابوریحان بوده است. مسئله اصلی پژوهش حاضر، تحلیل و تبیین این خصلتهای چندگانه در روایت ابوریحان بیرونی از تاریخ ایران باستان است. نتایج پژوهش نشان میدهد، رویکرد فرهنگی ابوریحان به تاریخ باستانی ایران هم جنبههای اسطورهشناختی و هم ابعاد تاریخی آن را به شیوهای دور از جانبداری و تعصب در برمیگیرد و نگرشهای فقط سیاست محور و معطوف به قدرت را در نظام تاریخنگاری ایرانی ـ اسلامی به چالش میکشد و سرانجام دریچهای نو نسبت به بازخوانی مجدد این دوره از تاریخ ایران میگشاید که خودآگاه یا ناخودآگاه، خادم مسئله هویت ایرانی شده است
نگاه ابوریحان بیرونی (د. 442ه.ق.) به تاریخ ایران باستان با گذر از رویکردهای سیاسی محض و معطوف به قدرت، خصلتی فرهنگی- انتقادی به خود گرفته است. چنین بینشی، محصول چند عامل مهم، همچون گستره گفتمان ایرانگرایی در این دوره و تمایزات رویکردی ـ روششناختی بینش تاریخی ابوریحان بوده است. مسئله اصلی پژوهش حاضر، تحلیل و تبیین این خصلتهای چندگانه در روایت ابوریحان بیرونی از تاریخ ایران باستان است. نتایج پژوهش نشان میدهد، رویکرد فرهنگی ابوریحان به تاریخ باستانی ایران هم جنبههای اسطورهشناختی و هم ابعاد تاریخی آن را به شیوهای دور از جانبداری و تعصب در برمیگیرد و نگرشهای فقط سیاست محور و معطوف به قدرت را در نظام تاریخنگاری ایرانی ـ اسلامی به چالش میکشد و سرانجام دریچهای نو نسبت به بازخوانی مجدد این دوره از تاریخ ایران میگشاید که خودآگاه یا ناخودآگاه، خادم مسئله هویت ایرانی شده است
ایران باستان از دریچه فرهنگ؛ تأملی بر چرایی و چگونگی بازخوانی فرهنگی تاریخ ایران باستان در تاریخنگاری ابوریحان بیرونی
3/21/2021 12:00:00 AM
تأملی بر هویت شناسی و سودمندی تاریخ در فرهنگ و تمدن سازی
نویسنده:
عباس ایزدی فر
،
مقاله نشریه: اسلام پژوهان » سال 1392 شماره سوم - بهار 92
چیستی، چرایی و چگونگی تربیت اجتماعی بزرگسالان در خانواده(فرزندپروری)
نویسندگان:
ابوالفضل ساجدی
،
غلام حیدر کوشا
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1392 شماره 34
معرفی و بررسی شیوه تاریخ نوسی سه نسخه «تاریخ ایران باستان»، «فرازستان» و «مقدمه فرازستان»
نویسنده:
پرویز حسین طلایی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1390 شماره 132
تاریخ مباحث نظرى در تاریخ؛ بررسى مکاتب تاریخنگارى انسانگرا و خردگرا
نویسندگان:
هادی التیمومی
،
مهران اسماعیلی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1383 شماره 2 - تابستان - مسلسل 18
مجوس و ماهیت آن در ایران باستان و اسلام
نویسنده:
محمد غفوری *
،
مقاله نشریه: تاریخ » سال 1395 بهار 1395 شماره 40