آراء ملاصدرا در حوزة منطقِ تعریف
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1390 تابستان و پاییز 90 - مسلسل 9 - 8
کلیدواژه:
بدیهی
،
نظری
،
تعریف لفظی
،
تعریف اسمی
،
تعریف حقیقی
،
حد تام
،
حد ناقص
،
رسم تام
،
رسم ناقص
،
صعوبت حد
،
زیادة حد بر محدود
،
ملاصدرا
،
مشائین
،
شیخ اشراق
چکیده:
تصور به بدیهی و نظری تقسیم میشود. محور بحث در مبحث تعریف، تصورات نظری است. یکی از بحثها این است که چه مفاهیمی نظریاند؟ آیا تصورات کلی مأخوذ از حسیات بدیهیاند یا نظری؟ اگر نظریاند، چگونه ممکن است مفاهیم جزئی حسی بدیهی باشند، ولی کلی مأخوذ از آنها نظری؟ آیا ممکن است کل در تعریف جزء ذکر شود؟ اگر خیر، پس چگونه در برخی تعریفها کل در تعریف جزء ذکر میشود؟ آیا فصل حقیقی، قابل شناخت است؟ و اگر نیست، منطقدانان چه جایگزینی پیشنهادهاند؟ آیا هدف از تعریف، تشریح مفاهیم اسم است یا تحلیل مفاهیم ذاتی نهفته در محدود؟ آیا حد تام صعوبت دارد یا سهولت؟ امروزه که بین منطق و فلسفة آن تفکیک میشود میتوان گفت این پرسشها و مانند آنها، پرسشهایی است از سنخ مسائل فلسفة منطق، نه از سنخ مسائل منطق. به هر حال ملاصدرا در این مسائل ورود یافته و بدانها پاسخ گفته است. در مجموع، ملاصدرا جانب مشائین را در این مباحث گرفته و چالشهایی را که شیخ اشراق در آنها به وجود آورده، با دید نقد پاسخ گفته است.
تصور به بدیهی و نظری تقسیم میشود. محور بحث در مبحث تعریف، تصورات نظری است. یکی از بحثها این است که چه مفاهیمی نظریاند؟ آیا تصورات کلی مأخوذ از حسیات بدیهیاند یا نظری؟ اگر نظریاند، چگونه ممکن است مفاهیم جزئی حسی بدیهی باشند، ولی کلی مأخوذ از آنها نظری؟ آیا ممکن است کل در تعریف جزء ذکر شود؟ اگر خیر، پس چگونه در برخی تعریفها کل در تعریف جزء ذکر میشود؟ آیا فصل حقیقی، قابل شناخت است؟ و اگر نیست، منطقدانان چه جایگزینی پیشنهادهاند؟ آیا هدف از تعریف، تشریح مفاهیم اسم است یا تحلیل مفاهیم ذاتی نهفته در محدود؟ آیا حد تام صعوبت دارد یا سهولت؟ امروزه که بین منطق و فلسفة آن تفکیک میشود میتوان گفت این پرسشها و مانند آنها، پرسشهایی است از سنخ مسائل فلسفة منطق، نه از سنخ مسائل منطق. به هر حال ملاصدرا در این مسائل ورود یافته و بدانها پاسخ گفته است. در مجموع، ملاصدرا جانب مشائین را در این مباحث گرفته و چالشهایی را که شیخ اشراق در آنها به وجود آورده، با دید نقد پاسخ گفته است.
آراء ملاصدرا در حوزة منطقِ تعریف
3/21/2011 12:00:00 AM
نگرش سیستمی به منطق تعریف
مقاله نشریه: نشریه آموزه های نوین کلامی » سال 1398 دوره 3، شماره 4 (بهار و تابستان 1398)
تعریف علم حضوری در تفاسیر المیزان، الصافی و فلسفه ملاصدرا
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1402 شماره 110
نگرش سیستمی به منطق تعریف، با تاکید بر کلام رضوی
مقاله نشریه: معارف منطقی » سال 1396 پاييز و زمستان 1396 شماره7
تعریف کارکردگرایانه از حکمت متعالیه با نظر به آثار ملاصدرا
نویسندگان:
رضا اکبری
،
محمد جواد محمود زاده
،
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1401 شماره 13
بررسی نظریه تعدد نفوس با تکیه بر آراء ملاصدرا
نویسنده:
احسان حصاری
،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1401 شماره 50- تابستان 1401
تعریف دین در کلام و فلسفه دین و تعریف اقلی و اکثری
نویسنده:
عبدالرحیم سلیمانی*
،
مقاله نشریه: فلسفه دین » سال 1396 تابستان 1396 شماره2
کندوکاوی دیگر در تعریف علم تاریخ
نویسنده:
محمد علی علیپور
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1385 شماره 2 - تابستان 85 - مسلسل 26