دین و اخلاق
نویسندگان:
علی حقّی
،
پاتریک هـ. نول اسمیت
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1377 13-14
کلیدواژه:
نول اسمیت
،
خاستگاه دینى اخلاق
،
قواعد اخلاقى
،
تکلیفگرایى
،
غایتگرایى
،
فلسفه اخلاق
،
فلسفه دین
،
مفاهیم اخلاقى
،
اخلاق عینى
،
مضمون اخلاق
چکیده:
نقد نظریه "خاستگاه دینى اخلاق" است. این نظریه معتقد است که تمام قواعد و دستورهاى اخلاقى، سراپا متکى به دین هستند و اگر ادیان را از زندگى بشر حذف کنیم، انسان به هیچ یک از قواعد اخلاقى ره نمىبرد و پایبند نمىشود. اسمیت معتقد است که "دین و اخلاق، براى نحوه زندگى فردى و جمعى اهمیت بنیادى دارد." وى رابطه تنگاتنگ دین و اخلاق را به اجمال مىپذیرد و مىگوید، ممکن است بگوییم توجه به اخلاق و پایبندى به آن با دین شروع مىشود، ولى حتى این سخن الزاماً به معناى آن نیست که اساس و بنیاد اخلاق، تنها به وسیله دین و یا ادیان پىریزى شده است و قبل از دین، هیچ بنا و مبنا و اصلى براى اخلاق وجود ندارد. روح این نوشتار، تبیین این معنى است که "اخلاق" و قواعد اخلاقى تنها اعتبار دینى و قرار داد ادیان نیستند، بلکه واقعیتى قبل از دین دارند. هر چند دین و اخلاق، تعامل و مناسباتى نیز مىتوانند داشته باشند و دارند. نویسنده، پس از ذکر نظرگاههاى تکلیف انگارانه و غایت انگارانه و بررسى ساختار نظامهاى اخلاقى، به مضمون و انگیزههاى رفتار اخلاقى - خویش کامى روشن بینانه، احترام به قواعد، انگیزههاى ناظر به غیر - پرداخته و مقدمات دین را گزارش کرده و همانندى اصول اخلاقى و گوناگونى معتقدات دینى را مطرح مىسازد. در ادامه، به تأثیر دین بر اخلاق، دین و مضمون اخلاق، تأثیر مفاهیم اخلاقى بر ادیان "برین"، اخلاق و قانون، خود مختارى و استدلال به نفع اخلاق عینى پرداخته است.
نقد نظریه "خاستگاه دینى اخلاق" است. این نظریه معتقد است که تمام قواعد و دستورهاى اخلاقى، سراپا متکى به دین هستند و اگر ادیان را از زندگى بشر حذف کنیم، انسان به هیچ یک از قواعد اخلاقى ره نمىبرد و پایبند نمىشود. اسمیت معتقد است که "دین و اخلاق، براى نحوه زندگى فردى و جمعى اهمیت بنیادى دارد." وى رابطه تنگاتنگ دین و اخلاق را به اجمال مىپذیرد و مىگوید، ممکن است بگوییم توجه به اخلاق و پایبندى به آن با دین شروع مىشود، ولى حتى این سخن الزاماً به معناى آن نیست که اساس و بنیاد اخلاق، تنها به وسیله دین و یا ادیان پىریزى شده است و قبل از دین، هیچ بنا و مبنا و اصلى براى اخلاق وجود ندارد. روح این نوشتار، تبیین این معنى است که "اخلاق" و قواعد اخلاقى تنها اعتبار دینى و قرار داد ادیان نیستند، بلکه واقعیتى قبل از دین دارند. هر چند دین و اخلاق، تعامل و مناسباتى نیز مىتوانند داشته باشند و دارند. نویسنده، پس از ذکر نظرگاههاى تکلیف انگارانه و غایت انگارانه و بررسى ساختار نظامهاى اخلاقى، به مضمون و انگیزههاى رفتار اخلاقى - خویش کامى روشن بینانه، احترام به قواعد، انگیزههاى ناظر به غیر - پرداخته و مقدمات دین را گزارش کرده و همانندى اصول اخلاقى و گوناگونى معتقدات دینى را مطرح مىسازد. در ادامه، به تأثیر دین بر اخلاق، دین و مضمون اخلاق، تأثیر مفاهیم اخلاقى بر ادیان "برین"، اخلاق و قانون، خود مختارى و استدلال به نفع اخلاق عینى پرداخته است.
دین و اخلاق
3/21/1998 12:00:00 AM
دین و اخلاق : بررسی گونه های وابستگی اخلاق به دین
نویسنده:
جواد دانش
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1392
اخلاق تبليغ دين
نویسنده:
مهدي احمدپور
،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1396/03/20 تا تاریخ: 1398/01/01
اخلاص، مناط اصلی بین دین و اخلاق
نویسنده:
ابراهیم رضایی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1394 شماره 39
نجات المومنین (در اصول دین و اخلاق)
نویسندگان:
حاج ملا حسینقلی تویسرکانی
،
رحیم قاسمی
،
کتاب: بوستان کتاب - 1387
چگونگی و ساختار رابطه ابتنایی دوسویه اخلاق و دین
نویسنده:
حسن معلمی
،
مقاله نشریه: انسان پژوهی دینی » سال 1397 بهار و تابستان 1397 شماره39