اشعریان و تحول گفتمان تاریخنگاری محدثان قمی در موضوع امامشناسی
نویسندگان:
ابوالفضل ربانی
،
حسن حضرتی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1401 شماره 1 - بهار 1401- مسلسل 89
کلیدواژه:
پیامبر(ص)
،
امامان شیعه(ع)
،
امامشناسی تاریخی
،
تاریخ امامت
،
محدثان قمی
،
تاریخنگاری شیعی
چکیده:
دانش تاریخ بر پایه سنّت تجربهگرایانه خود در سدههای اخیر، توان بازنمایی ابعاد فراطبیعی امامان شیعی را ندارد. با توجه به در دسترس نبودن بخش عمدهای از منابع تاریخی در محدوده زمانی قرنهای دو تا پنج هجری، و اهمیت آثار محدثان شیعی، بهویژه قمیها در بازنمایی تاریخ امامان در منابع روایی، این پرسش رخ مینماید که محدثان قمی چه مسیری را برای بازنمایی ابعاد مختلف شخصیت امامان شیعی(ع) طی کردهاند؟ تحقیق حاضر، با نگاهی به روش تحلیل گفتمان و ترسیم گفتمانهای تاریخی و کلامی و تبیین ارکان آنها در روایات امامشناسی محدثان قمی در سدههای نخستین اسلامی، به تبیین روند فزاینده استفاده از دادههای کلامی در قالب گزارههای تاریخی برای شناساندن امامان و عوامل گسترش آن پرداخته است. یافتههای پژوهش، نشان میدهد که عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و دلایلی چون آمادگی ذهنی مخاطبان، بر غلبه گفتمان کلامی در تاریخنگاری محدثان قمی تأثیرگذار بوده است.
دانش تاریخ بر پایه سنّت تجربهگرایانه خود در سدههای اخیر، توان بازنمایی ابعاد فراطبیعی امامان شیعی را ندارد. با توجه به در دسترس نبودن بخش عمدهای از منابع تاریخی در محدوده زمانی قرنهای دو تا پنج هجری، و اهمیت آثار محدثان شیعی، بهویژه قمیها در بازنمایی تاریخ امامان در منابع روایی، این پرسش رخ مینماید که محدثان قمی چه مسیری را برای بازنمایی ابعاد مختلف شخصیت امامان شیعی(ع) طی کردهاند؟ تحقیق حاضر، با نگاهی به روش تحلیل گفتمان و ترسیم گفتمانهای تاریخی و کلامی و تبیین ارکان آنها در روایات امامشناسی محدثان قمی در سدههای نخستین اسلامی، به تبیین روند فزاینده استفاده از دادههای کلامی در قالب گزارههای تاریخی برای شناساندن امامان و عوامل گسترش آن پرداخته است. یافتههای پژوهش، نشان میدهد که عوامل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و دلایلی چون آمادگی ذهنی مخاطبان، بر غلبه گفتمان کلامی در تاریخنگاری محدثان قمی تأثیرگذار بوده است.
اشعریان و تحول گفتمان تاریخنگاری محدثان قمی در موضوع امامشناسی
1/1/1401 12:00:00 AM
گفتمان زن در شیعه و سلفیه و دلایل تحول آن در گفتمان شیعه
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1399 شماره 3(پیاپی31)
«معجم» و «مشیخه» در اصطلاح محدثان
نویسنده:
محمد رضا جدیدی نژاد
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1385 شماره 101
تفسیر قمی در ترازوی نقد
نویسندگان:
محمد حسین مبلّغ
،
حسن شریفی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1375 5-6
تاریخنگارى و تاریخنگرى آخوند خراسانى در نهضت مشروطه
نویسنده:
محمد باغستانی
،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1390 شماره 162
تاریخنگاری ایرانی در حکومتهای محلی دکن
نویسندگان:
محمود صادقی علوی
،
زینب فضلی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1401 شماره 4 زمستان 1400 مسلسل 88
میرزاى قمى و شاهان قاجار
نویسنده:
آیة الله رضا استادى
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1383 شماره بیست و پنجم - بهار 83