نقدی بر سازوکار واقع گرایی متافیزیکی در اصولفقه امامی
نویسنده:
محمد حسین صفایی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 شماره 105
چکیده:
از نظر برخی اندیشمندان مسلمان، شیوهی زیستن منحصر در زندگی مدرن (بدون نظر به سنتهای پیشین) نیست؛ همچنان میتوان به سراغ فقه رفت، سخن پیامبر صلی الله علیه و آله را یافت و بر اساس آن زندگی کرد. حقیقت فقه و آنچه بهمثابه روح آن محسوب میشود کشف آموزههای عملیِ دین اسلام (احکام) است. در این مسیر، فقیه قانونگذار نبوده بلکه کاشف است. عملیات اجتهادِ فقیه با استنباط از طریق یک گزاره که حاکی از حکم است پایان مییابد. از میان نحلههای شاخص فکری شیعه، هر دو گروه اخباری و اصولی در مبنا قائل بهواقع گرایی متافیزیکی در حوزه احکام الهی هستند؛ تبیین سازوکار واقعنما در استنباطهای فقهی در این دو رویکرد در فقه امامی متفاوت است. طبق یافتههای این پژوهش و از طریق توصیف و تحلیل محتوا، اگرچه واقعگرایی جزء مسلم مبانی اصولیهای امامی است، اما راهکارهای مطرحشده برای نیل به این هدف وافی به مقصود نیست. از همین روی تبیین سازوکاری کارآمدتر در خصوص چگونگی واقعگرایی از طریق بازنگری در عناصر مشترک استدلالهای اصولی و نحوه ی رسیدن به حجت، ضروری است. به نظر می رسد با انتقال موطن منجزیت و معذریت از ذات قطع به اسباب حصول قطع و کاهش تاثیر حالت های روانی در استنباط،
از نظر برخی اندیشمندان مسلمان، شیوهی زیستن منحصر در زندگی مدرن (بدون نظر به سنتهای پیشین) نیست؛ همچنان میتوان به سراغ فقه رفت، سخن پیامبر صلی الله علیه و آله را یافت و بر اساس آن زندگی کرد. حقیقت فقه و آنچه بهمثابه روح آن محسوب میشود کشف آموزههای عملیِ دین اسلام (احکام) است. در این مسیر، فقیه قانونگذار نبوده بلکه کاشف است. عملیات اجتهادِ فقیه با استنباط از طریق یک گزاره که حاکی از حکم است پایان مییابد. از میان نحلههای شاخص فکری شیعه، هر دو گروه اخباری و اصولی در مبنا قائل بهواقع گرایی متافیزیکی در حوزه احکام الهی هستند؛ تبیین سازوکار واقعنما در استنباطهای فقهی در این دو رویکرد در فقه امامی متفاوت است. طبق یافتههای این پژوهش و از طریق توصیف و تحلیل محتوا، اگرچه واقعگرایی جزء مسلم مبانی اصولیهای امامی است، اما راهکارهای مطرحشده برای نیل به این هدف وافی به مقصود نیست. از همین روی تبیین سازوکاری کارآمدتر در خصوص چگونگی واقعگرایی از طریق بازنگری در عناصر مشترک استدلالهای اصولی و نحوه ی رسیدن به حجت، ضروری است. به نظر می رسد با انتقال موطن منجزیت و معذریت از ذات قطع به اسباب حصول قطع و کاهش تاثیر حالت های روانی در استنباط،
نقدی بر سازوکار واقع گرایی متافیزیکی در اصولفقه امامی
1/1/1401 12:00:00 AM
تقابل اندیشه های واقع گرایی اسلامی و واقع گرایی سوسیالیستی
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1393 شماره 7
عبور از واقع گرایی و ضد واقع گرایی: بررسی دیدگاه ناواقع گرایی نلسون گودمن
مقاله نشریه: پژوهشهای عقلی نوین » سال 1400 شماره 11
تعامل آرمان گرایی و واقع گرایی در عصر حاکمیت معصومین (ع)
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1392 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
«واقع گرایی خلاق» و نقش آن در علم
نویسندگان:
احمد عبادی
،
بهزاد بخشی پور
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1399 شماره 100
حکمت متعالیه: واقع گرایی هستی شناختی پدیده سیاسی
نویسنده:
محمد پزشگی*
،
مقاله نشریه: سیاست متعالیه » سال 1400 دوره 9، شماره 35 (زمستان 1400)
بررسی انتقادی دیدگاه اخلاقی واقع گرایی تجویزی جنگ
نویسندگان:
امیر غلامعلی پوردزفولی*
،
علیرضا آل بویه
،
مقاله نشریه: اخلاق پژوهی » سال 1401 دوره 5، شماره 14 (بهار 1401)
راهبرد اصلی در حل معمای واقع گرایی اخلاقی درابن سینا
نویسنده:
جهانگیر مسعودی
،
مقاله نشریه: پژوهش های فلسفی - کلامی » سال 1394 (پياپي 64)، تابستان 1394 شماره4
بررسی تطبیقی « واقع گرایی » در حکمت صدرایی و رئالیسم انتقادی
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
واقع گرایی و زیبایی: نگاهی به قرائت لیمن از زیباشناسی اسلامی
نویسنده:
محمد کاظم مددی الموسوی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1396 167-168