بسترهای سیاسی، اجتماعی نگارش ناسخ التواریخ
نویسنده:
مریم حیدری
،
مریم حیدری
،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1396 شماره 29 - بهار 1396
کلیدواژه:
ناسخ التواریخ
،
لسان‌الملک سپهر
،
دربار قاجار
،
نظام حکومتی
،
تشکیلات اداری
،
حکومت استبدادی
،
پادشاه
چکیده:
محمدتقی خان لسان‌الملک سپهر از مورخان دربار قاجار بود کهباتسلطبهزبانعربیوعلومومعارفاسلامیموفقشدکتاب ارزشمند وپربرگ «ناسخ التواریخ»را نگارش نماید. این کتاب در تاریخ عمومی عالم و با تاریخ قاجاریه در نه جلد است. مؤلف از سال ۱۲۵۸ ه.ق به دستور محمدشاه قاجار و تشویق حاجی میرزا آقاسی مأمور تألیف آن شد. کتاب اول را ظرف مدت پنج سال در دو جلد تدوین کرد و به سال ۱۲۶۳ هـ. ق به پایان برد. وی در عهد ناصری تألیف تاریخ قاجاریه را شروع کرد و در سال ۱۲۷۴ هـ. ق آن را به انجام رسانید. بخش تاریخ قاجاریۀ ناسخ التواریخ کتاب مستقلی است که از تأسیس حکومت قاجار تا وقایع ده سال اول سلطنت ناصرالدین‌شاه را در برمی‌گیرد. در این راستا مقاله حاضر به بررسی «بسترهای سیاسی، اجتماعی نگارش ناسخ التواریخ» می‌پردازد. این مقاله کوششی است برای پاسخ به این سؤال که فضای حاکم در جامعه چه تأثیری در نگارش ناسخ التواریخ داشته است؟ در جامعه عصر قاجار، دولت و دربار دو رکن تفکیک‌ناپذیر بودند. در این دوره حدود دربار و دیوان مشخص نبود و بین مشاغل دیوانی و درباری مرز معینی وجود نداشت، همه نوکران شاه محسوب می‌شدند. درواقع شکل حکومتی ایران، استبدادی و آمرانه بود و این استبداد و آمریت تا پایین‌ترین سطوح دولت امتداد و بازتاب داشت. این منظر سبب شده است تا سپهر تاریخ را تنها در مدح و ستایش سلطان و صاحبان قدرت و پذیرش بی‌چون‌وچرای قدرت آنان بداند و متأثر از این بینش، آثار او وقایع‌نگاری صرف سیاسی – نظامی باشد که اجتماع و مردم در آن بازتابی ندارد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات از طریق فیش‌برداری صورت گرفته است.
محمدتقی خان لسان‌الملک سپهر از مورخان دربار قاجار بود کهباتسلطبهزبانعربیوعلومومعارفاسلامیموفقشدکتاب ارزشمند وپربرگ «ناسخ التواریخ»را نگارش نماید. این کتاب در تاریخ عمومی عالم و با تاریخ قاجاریه در نه جلد است. مؤلف از سال ۱۲۵۸ ه.ق به دستور محمدشاه قاجار و تشویق حاجی میرزا آقاسی مأمور تألیف آن شد. کتاب اول را ظرف مدت پنج سال در دو جلد تدوین کرد و به سال ۱۲۶۳ هـ. ق به پایان برد. وی در عهد ناصری تألیف تاریخ قاجاریه را شروع کرد و در سال ۱۲۷۴ هـ. ق آن را به انجام رسانید. بخش تاریخ قاجاریۀ ناسخ التواریخ کتاب مستقلی است که از تأسیس حکومت قاجار تا وقایع ده سال اول سلطنت ناصرالدین‌شاه را در برمی‌گیرد. در این راستا مقاله حاضر به بررسی «بسترهای سیاسی، اجتماعی نگارش ناسخ التواریخ» می‌پردازد. این مقاله کوششی است برای پاسخ به این سؤال که فضای حاکم در جامعه چه تأثیری در نگارش ناسخ التواریخ داشته است؟ در جامعه عصر قاجار، دولت و دربار دو رکن تفکیک‌ناپذیر بودند. در این دوره حدود دربار و دیوان مشخص نبود و بین مشاغل دیوانی و درباری مرز معینی وجود نداشت، همه نوکران شاه محسوب می‌شدند. درواقع شکل حکومتی ایران، استبدادی و آمرانه بود و این استبداد و آمریت تا پایین‌ترین سطوح دولت امتداد و بازتاب داشت. این منظر سبب شده است تا سپهر تاریخ را تنها در مدح و ستایش سلطان و صاحبان قدرت و پذیرش بی‌چون‌وچرای قدرت آنان بداند و متأثر از این بینش، آثار او وقایع‌نگاری صرف سیاسی – نظامی باشد که اجتماع و مردم در آن بازتابی ندارد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و گردآوری اطلاعات از طریق فیش‌برداری صورت گرفته است.
بسترهای سیاسی، اجتماعی نگارش ناسخ التواریخ
3/21/2017 12:00:00 AM
بسترهای اخلاق اجتماعی از دیدگاه نهج البلاغه
نویسنده:
حسین علی مصدقیان
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1387 شماره 12
نگارش مقاله روابط اجتماعي
نویسنده:
محمد رضا ضميري
،
طرح پژوهشی: تاليف دايره المعارف » از تاریخ: 1395/10/16 تا تاریخ: 1396/07/01
نقش حکومت در ایجاد بسترهای جامعه‌پذیری سیاسی از منظر نهج‌البلاغه
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1401 شماره4(پیاپی36)
جریان‌شناسی اجتماعی- سیاسی روحانیت
نویسنده:
سید حسین فخر زارع
،
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1392 شماره 1
اخلاق سیاسی و تعادل اجتماعی
نویسنده:
سید مجید ظهیری
،
مقاله نشریه: پژوهش های اجتماعی اسلامی » سال 1392 (پياپي 96)، بهار 1392 شماره1
ابعاد سیاسی اجتماعی امنیت در فقه سیاسی شیعه
نویسنده:
محمدحسین فتاحیان کلیشادرخی
، استاد راهنما:
غلامرضا بهروزلک
، استاد مشاور 1:
منصور میراحمدی
،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1385 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
انقلاب اسلامى، کشمکش‌هاى سیاسى وشکاف‌هاى اجتماعى
نویسنده:
على اصغر داوودى
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1381 سال پنجم - شماره بیستم - زمستان 81