مبانی اطاعت از حاکـم در اندیشه سیاسی شیعه
نویسنده:
احسان پورحسین
،
احسان پورحسین
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1387 شماره چهل و دوم - تابستان 87
چکیده:
یکی از مباحث مهم در فلسفه سیاسی هر مکتب، مبناى اطاعت از حاکم است. در این جا این پرسش مطرح میشود که «مبناى اطاعت از حاکم» چیست؟ بر چه اساس و مبنایی، اطاعت از حاکم، مشروع است؟ و این که چرا مردم باید از فردى به نام حاکم، اطاعت کنند؟ حاکم، بر چه مبنایی از مردم، انتظار اطاعت دارد؛ به گونهای که اگر از اوامر او یا قوانین اجتماع، سرپیچى کنند، مستحقِّ سرزنش و مجازات هستند؟ پاسخ این سؤال، بر اساس مبانى فکرى و اعتقادى هر مکتب سیاسى، متفاوت است. در مکتب اسلام - که همه چیز از خداوند نشأت مىگیرد ـ سلطۀ یکى بر دیگرى، جز این که از سوى خداوند باشد، منشأ و مبنای دیگرى ندارد و تنها خداوند، نقش قانونگذار و ارائه دهندۀ راه سعادت و کمالِ بشر را بر عهده دارد و اوست که صلاحیّت قانونگذارى و جعل ولایت را داراست. در این مکتب، ولایت و حکومت، حق و امتیاز نیست، بلکه تکلیف و مسئولیّت است. در این نوشتار، قصد داریم تا به مبانی اطاعت از حاکم در اندیشه سیاسی شیعه بپردازیم.
یکی از مباحث مهم در فلسفه سیاسی هر مکتب، مبناى اطاعت از حاکم است. در این جا این پرسش مطرح میشود که «مبناى اطاعت از حاکم» چیست؟ بر چه اساس و مبنایی، اطاعت از حاکم، مشروع است؟ و این که چرا مردم باید از فردى به نام حاکم، اطاعت کنند؟ حاکم، بر چه مبنایی از مردم، انتظار اطاعت دارد؛ به گونهای که اگر از اوامر او یا قوانین اجتماع، سرپیچى کنند، مستحقِّ سرزنش و مجازات هستند؟ پاسخ این سؤال، بر اساس مبانى فکرى و اعتقادى هر مکتب سیاسى، متفاوت است. در مکتب اسلام - که همه چیز از خداوند نشأت مىگیرد ـ سلطۀ یکى بر دیگرى، جز این که از سوى خداوند باشد، منشأ و مبنای دیگرى ندارد و تنها خداوند، نقش قانونگذار و ارائه دهندۀ راه سعادت و کمالِ بشر را بر عهده دارد و اوست که صلاحیّت قانونگذارى و جعل ولایت را داراست. در این مکتب، ولایت و حکومت، حق و امتیاز نیست، بلکه تکلیف و مسئولیّت است. در این نوشتار، قصد داریم تا به مبانی اطاعت از حاکم در اندیشه سیاسی شیعه بپردازیم.
مبانی اطاعت از حاکـم در اندیشه سیاسی شیعه
3/20/2008 12:00:00 AM
مبانى کلامى اندیشه سیاسى شیعه از منظر میرداماد
نویسنده:
قاسم جوادى
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1382 شماره بیست و دوم - تابستان 82
مبانی اندیشه سیاسی در آیات مکی
نویسنده:
عبدالقادر حامد تیجانی
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1391
انديشه سياسي علماي شيعه در عصر قاجاريه
نویسنده:
رجبعلي اسفنديار
،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1394/03/30 تا تاریخ: 1395/03/01
بررسی تطبیقی مشروعیت نافرمانی از حاکم جائر در فقه سیاسی شیعه و اهل سنت
نویسنده:
محمدعلی میرعلی
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1392 شماره 61 - بهار 92
مبانی فلسفی اندیشه های سیاسی در اسلام
نویسنده:
منصور میراحمدی
،
مقاله نشریه: سیاست متعالیه » سال 1392 تابستان 1392 شماره1