کلیدواژه: چکیده سالهای 132 تا 232 هجری قمری دوران اول حکومت عباسی میباشد. در این دوران ، که دوران ثبات و عصر طلایی خاندان عباسی به شمار میرود ، ایرانیان نقش و جایگاه مهمی در دستگاه خلافت داشتند. اما دستهای از ایشان که آرزوهای خویش را بر باد رفته میدیدند ، دست به شورشهای متعددی زدند و جنبشهایی را پدید آوردند که دستگاه خلافت را با چالشهای بسیاری روبرو کرد. این مقاله ، با بررسی علل و عوامل شکلگیری این جنبشها بر اساس نظریة ابن خلدون به معرفی مهمترین جنبشهای ایرانی در این عصر میپردازد. واژههای کلیدی: جنبش ، ایرانیان ، عصر اول خلافت عباسی ، ابن خلدون ، عصبیت ، خودکامگی ، اختلال در کار دولت