چکیده:
منظور از «تاریخ فقه» بررسی اجمالی گذشته نظام تشریع و وضع قوانین و احکام عملی اسلام و اطلاع بر تحولاتی است که این نظام در ادوار و مراحل مختلف پیدا کرده و نیز منظور از آن، شناخت مکاتب فقهی و آثار اسلاف و مجتهدینی است که در هر دوره نقش مثبتی در بسط مسائل فقهی و تحکیم مبانی آن داشته‌اند. از تاریخ فقه به «تاریخ التشریع» یا «ادوار فقه» نیز تعبیر شده است، ولی چنان‌که خواهیم دید، تشریع احکام اسلام منحصر به زمان رسول اکرم صلی‎الله‎علیه‎وآله می‌باشد و فقهای بعد از آن حضرت، فقط کاشف تشریع و مبیّن احکام‌اند. بنابراین نام «تاریخ فقه» برای هدفی که از طرح این بحث در نظر هست، مناسبت‌تر است. از طرفی نام «ادوار فقه» نیز بدون انضمام کلمه «تاریخ»، گویای مطلب نیست، زیرا این نام با نفس مسائل فقهیِ طرح شده در زمان‌های گذشته بدون در نظر داشتن جنبه تاریخی آن نیز مناسب است. در صورتی که منظور ما از تاریخ فقه طرح مسائل فقهی نیست، بلکه اطلاع از تحولاتی است که در زمینه فقه در زمان‌های گذشته صورت گرفته است. منظور از «فقه» مجموعه قوانین و مقررات شرعیه است که برای حفظ نظام دنیا و تأمین سعادت اخروی انسان وضع شده و در اصطلاح متداول، عبارت است از علم به احکام شرعی عملی، به استناد مدارک و منابع تفصیلیِ مورد قبول. توضیح این‌که هر قانونی مستند به دلیل یا ادله‌ای است که از مقبولیت و احترام لازم نزد اَتباعِ آن قانون برخوردار می‌باشد. قوانین و احکام اسلامی نیز مستند به منابعی است که برخی از منابع مزبور در زمان مؤسس دین؛ یعنی پیامبر اسلام مورد استناد بوده است و بعضی در ادوار بعد به عنوان منبع و مدارک حکم معرفی شده است. منابع اخیر نیز، بعضی از آن مورد قبول تمام مسلمین است و بعضی دیگر فقط نزد جمله‌ای از مذاهب یا فرقه خاصی که پیروان آن مذهب‌اند، مورد قبول و قابل استناد است.

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد