اندیشه سیاسی محمد مهدی شمس الدین

نویسنده: ، استاد راهنما: ، استاد مشاور 1: ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1385 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
چکیده:
نظريه نظام سياسي ولايت امت بر خويش از جديدترين نظريه¬هاي شيعي است که مدعي الگويي است که به اختلافات تاريخي ميان مذاهب اسلامي بر سر مسأله دولت پايان مي¬بخشد و دليل آن اين است که اين نظريه، مباني کلامي دو نظريه اصلي دولت يعني خلافت نزد اهل سنت و ولايت نزد شيعه را مرتبط با دوره زماني¬اي مي-داند که سپري شده است، زيرا خلافت نماد روندي تاريخي و نه مستند به نص بوده و امامت شيعه به رغم استناد به نص و اصالت آن، با آغاز دوره غيبت کبري، کارکرد سياسي¬اش را از دست داده و نيابت از امام معصوم(ع) هم اگر در پاره¬اي امور حسبيه و در شرايط خاص در عصر غيبت پذيرفته شد، در مسأله نظام سياسي و دولت مبنايي ندارد و با آغاز غيبت کبري، امت خود حاکم بر سرنوشت سياسي خويش است و برخورد ولايت دارد. شمس¬الدين در طرح و احياي اين نظريه از عواملي مانند انديشه و رفتار استادش سيد محسن حکيم، نظريه سياسي محمد باقر صدر و فضاي سياسي متنوع و متکثر لبنان و به ويژه درگيري¬هاي دو جنبش شيعي حزب الله و امل متأثر بوه است. تفکيک دوره حضور معصوم از دوره غيبت، تفکيک ميان احکام تشريعي و احکام تدبيري، اصل اوليه عدم ولايت، ولايت امت در منطقة الفراغ، مطلوبيت دموکراسي و نسبت آن با شورا و عرفي بودن ذات قدرت از مهم¬ترين مباني فقهي – کلامي نظريه نظام سياسي ولايت امت است. ساختار نظام سياسي ولايت امت بر مبناي رويکردي ايجابي به اصل تأسيس نظام سياسي و مشروعيت آن در عصر غيبت استوار است و کاملاً دموکراتيک است. اين نظام سياسي به لحاظ کارکردي، در مرکز تصميم-گيري، نهاد شورا (مجلس شورا) را قرار مي¬دهد و دامنه قدرت را محدود به حداقل حوزه عمومي مي¬داند و حوزه خصوصي را جز در حد لزوم مستثنا از حيطه اعمال قدرت مي¬داند و جريان قدرت در اين نظام سياسي، دموکراتيک و از پايين به بالا است.
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397