چکیده:
تطورات علم و نظریه¬های اجتماعی حقیقتی است که با اندک تأملی تصدیق می¬شود. مفهوم و معیار صدق به قدری مهم است که اندک تغییری در آن¬ها علم را زیر و زِبَر می¬کند. رئالیسم تنگ¬نظرانه، رئالیسم آشفته، ایدئالیسم و رئالیسم انتقادیِ «بسکار» مکاتب اجتماعی است که همه متأثر از عناصر صدق است. رویکرد جدلیِ علم در غرب موجب شده است مفهوم و معیار صدق در این مکاتب دچار چالش¬های جدّی باشد. تنها مکتبی که توان ارائه¬ی معرفت¬شناسیِ صحیح و جامع را دارد رئالیسم انتقادی حکمت صدرائی است. صدرا با ارائه¬ی تقریر صحیح از مفهوم و معیار صدق به بسیاری از نظریاتی دست یافت که قبلی¬ها به آن نرسیده¬ بودند. تغییر در مبادی و علم اعلی امکان بلکه ضرورت علم جدید را نوید می¬هد؛ از این رو مفهوم و معیار صدق از منظر حکمت متعالیه زمینه¬ی تحوّل در علوم اجتماعی را باعث می¬شود. دلالت¬های آشکار و پنهان، سلبی و ایجابیِ معرفت¬شناسیِ حکمت متعالیه در علوم اجتماعی به قدری است که تنها مکتبی که وصف رئالیسم و انتقادی را حقیقتا دارد و همچنین توان توصیف و تبیین همه¬ی پدیده¬های خرد و کلان را دارد رئالیسم انتقادیِ حکمت متعالیه است. واژگان کلیدی: رئالیسم، حکمت متعالیه، انتقادی، علوم اجتماعی، دلالت.

دانــلود