چکیده:
پژوهش حاضر در سه بخش جهت تبیین و تحلیل مبانی نظری انتظار تنظیم شده است. بخش اول تحت عنوان حقیقت انتظار، در فصل نخست، به کنکاش درمورد مفهوم انتظار پرداخته و آنرا به معنای عام و خاص تقسیم می کند که مفهوم عام آن به معنای امید به آینده و انتظار گشایش و چشم به راه بودن است و معنای خاص انتظار در اندیشه و فرهنگ شیعه به معنای نیاز و اظطرار به موعود و انسان کامل است که با تکیه بر وحی و تشکیل حکومت عادلانه، جهان را به غایت مطلوب خود می رساند. در نگاه شیعه انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام راستین و ظهور امام زمان حجة بن الحسن العسگری است. در فصل دوم، برخی دیدگاه های موجود درباره انتظار مورد بحث قرار گرفته: ‎۱- دیدگاه منفی بینانه که برای انتظار هیچ گونه ریشه و مبنایی قایل نبوده و انتظار را بازتاب محرومیت های طبقه شکست خورده که غالبا در شکلهای مذهبی خودنمایی می کند دانسته و محرومیتهای اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و عقده های روانی را تنها خاستگاه انتظار می داند و عده ای هم مقوله انتظار را یک امر وارداتی برگرفته از مکاتب و ادیان پیشین مطرح کرده اند. ‎۲- دیدگاه واقع بینانه معتقد است اولا انتظار به چهار دلیل فطری است: ‎۱- به دلیل عمومیت و همگانی بودن ‎۲- سرشت و گوهر واحد انسانها که طالب حکومت واحد جهانی هستند ‎۳- عشق به عدالت ‎۴-عشق به تکامل. ثانیا، به دلیل وعده های قرآنی و احادیث و روایات فراوانی که در منابع اسلامی ما موجود است پایان و غایت تاریخ با حکومت صالحین است، و مسلمانان منتظر چنین حکومتی هستند، در فصل سوم روایاتی در مورد ضرورت وجود حجت اللهی در هر عصر و زمانی، مطرح شده و در آخر بخش این نتیجه گیری صورت گرفته است که انتظار به دلیل فطری بودن و به دلیل وعده های اللهی مبنی بر حکومت صالحین در غایت و پایان تاریخ و بدلیل روایاتی که در باب اضطرار حجت مطرح گردیده اولا خاستگاهش صرف محرومیت ها و نابسامانی ها و عقده های روانی نبوده و ثانیا مقوله انتظار یک امر وارداتی و برگرفته از مکاتب و ادیان دیگر نیز نمی باشد. بلکه ریشه در فرهنگ و اصول عقاید ما مسلمانان و بخصوص شیعیان دارد. در بخش دوم به مبانی نظری انتظار از منظر کلام، فلسفه و عرفان پرداخته شده و با براهین عقلی و نقلی ضرورتوجود انسان کامل و امام معصوم در هر عصری برای حفظ بقایای عالم هستی اثبات می شود. براهین عقلی که مورد استناد قرار گرفته اند عبارت است: ‎۱- برهان لطف ‎۲- برهان غایت ‎۳- برهان عنایت الهی ‎۴- برهان امکان اشرف و برهان ضرورت تجلی اوصاف و اسماء الهی. در بخش مبانی نقلی نیز به سه دسته روایات استناد شده است: ‎۱- روایاتی که مسیله حضور حجت اللهی را مطرح می کنند. ‎۲- روایاتی که روی مساله اثنی عشری تکیه می کنند ‎۳- روایاتی که بطور مشخص درباره خود حضرت مهدی (عج) و اوصاف و ویژگی های آن حضرت بحث می کنند که در ضمن این روایات شخصی بودن موعود شیعه نیز اثبات می شود. با توجه به مطالب ارایه شده در بدو بخش فوق مبانی نظری انتظار اثبات می شود که بطور خلاصه عبارت است از: ‎۱- فطری بودن امر انتظار ‎۲- غایت و پایان تاریخ که با حکومت صالحین است که این حاکمیت با حکومت عادلانه امام عصر(عج) محقق خواهد شد و چون تا کنون این وعده الهی محقق نشده ما مسلمانان در انتظار به سر می بریم. ‎۳- ضرورت وجود حجت و امام معصوم و انسان کامل در عالم هستی با بدن عنصری. بعد از تبیین جایگاه انتظار در اسلام و مذهب شیعه، در بخش سوم، با طرح برخی گونه های مهم اندیشه موعود در ادیان، به اثبات این مطلب پرداخته شده که: گرچه موضوع انتظار موعود و منجی و مصلح باور مشترک همه ادیان می باشد. اما موعود شیعه تمایز و تشخیص انکار ناپذیری با موعود سایر ادیان و مذاهب دارد و بر خلاف موعود آنها موعود شیعه نه افسانه است و نه اسطوره و نه یک موجود وهمی و خیالی، بلکه واقعیتی است که حقیقت عینی داشته و در صحنه حیات انسانها حضور دارد اماچون در پس پرده غیبت بسر می برد، ما مسلمانان منتظر ظهور نهایی او جهت تشکیل حکومت جهانی هستیم که با برچیدن ظلم و ستم، جهان انسانی را به کمال مطلوب خود رسانده و هدف خلقت را محقق سازد. در فصل آخر بخش سوم به اهداف و ویژگی های حکومت مهدوی پرداخته شده تا نوع و اهداف حکومتی را که مسلمانان منتظر آن هستند تبیین گردد. امید است مقبول حق واقع شده و موجبات رضایت حضرت صاحب الامر(عج) فراهم گردیده باشد.

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد