چکیده:
بررسی محتوایی منابع مصادر اخلاقی اسلام به ضمیمه تاملات خاص در مبانی فلسفی آن اثبات می کند که آنچه به عنوان اخلاق اسلامی مطرح شده است را می توان در قالب یک نظریه منسجم با ویژگی های خاص یک نظریه ارائه داد. هدف این پژوهش آن است که مبانی، غایت و قواعد کلی اخلاق رابا استناد به منابع اولیه دین - آیات و روایات- استخراج کند و با روش تلفیق میان تحلیل های عقلی و داده های نقلی به یک نظریه منسجم اخلاقی دست یابد. در راستای تحقیق این آرمان یافته های نهایی پژوهش حاضر این است که مطلوب هدف نهایی انسان، کاملترین چیزی است که روح که حقیقت وجودی انسان است برآن گرایش داشته می تواند در میان مراتب مختلف نفس به آن توجه نموده آن را نتخاب کند و به انگیزه وصول به آن افعال متناسب با آن را انجام دهد. از آنجا که گرایش انسان به سمت کمالات بی نهایت است و وجود بی نهایت کامل، وجود خداوند می باشد، گرایش انسان به سمت خداوند می باشد تقرب انسان به خداوند ، حرکت تکاملی در طول مراتب هستی است برای رسیدن به مبدا عالم که خداوند است. انسان با ویژگی های خاص عملا توانایی دارد مراحل کمال را از ضعیفترین حد تا عالی ترین درجه آن بپیماید. در سیر صعودی خود با مراتب هستی متحد شده و عیت آن مراتب می گردد تا برسد به وجود کمال مطلق که کاملترین مرتبه هستی است در این راستا تمام صفات و افعال اختیاری که از انسان صادر می شود به میزانی که وی را به این مقام نزدیک کند ارزشمند خواهد بود. چنین رابطه ای را به طور مستقیم تنها از طریق توجهات قلبی (نیت) با اعمال می توان برقرار کرد. حسن فعلی و حسن فاعلی هر دو در ارزش گذاری عمل انسان سهیم اند. نظام تعلیم و تربیت نیز بر مبنای نظریه قرب الهی در عرصه اهداف، اصول، روشها، محتوای تربیتی و شیوه ارزشیابی متفاوت خواهد بود که از جمله اصول تربیتی که به آن اشاره شده توجه ویژه به معرفت و بینش دهی به متربی، نقش مهم عمل و رفتار در رسیدن به قرب الهی، اصل تربیت الهی برای نیل به مقام قرب الهی و نقش انسان کامل در سیر تقرب الی الله است که در پایان نظریه به آن ها اشاره شد.

دانــلود