چکیده:
دین اسلام بعنوان آخرین و کاملترین دین آسمانی شامل ساده ترین مسائل فردی و اجتماعی تا عمیق ترین مسائل هستی شناسی به اندازه عمر و عمق هستی است. شرایط فکری و فرهنگی مسلمانان صدر اسلام و محصور بودن پیشوایان معصوم از طرفی و برخوردار بودن آموزه های دینی از عمق و ژرفای و بواطن و مراتب از طرفی دسترسی به قله رفیع معارف اسلامی را محدود کرد. ببر این اساس دغدغه متفکران مسلمان در هر عصری و خصوصا بعد از عصر ترجمه دست یابی به فهم درست آموزه های دینی بود. در این میان خردورزان و فیلسوفان اسلامی به ویژه صدرالمتالهین از اصول و مبانی علم شریف فلسفه برای هستس شناسی و اثبات و تبین گزاره ها و آموزه های دینی بهره گرفته است. ملاصدرا در حوزه خداشناسی با طرح اصول و مبانی فلسفی همچون: اصالت وجود و تشکیک وجود برای اثبات ذات حق و توحید ذاتی و صفاتی و افعال و عدم ترکیب ذات حق تعالی و فقر ذاتی ممکنات بهره جسته است. و با طرح اصل فلسفی بسیط الحقیقة کل الاشیاء مساله پیچیده کثرت در وحدت و وحدت در کثرت را حل نموده و مساله علم الهی به اشیاء قبل از ایجاد و عینیت ذاتی و صفات و اثبات همهی کمالات و اوصاف را برای حق تعالی را برهانی می کند. ایشان در حوزه نبوت بعد از اثبات ضرورت نبوت با تقسیم بندی انسانها، پنج گروه جایگاه نبی را بعنوان کاملترین انسان مشخص می سازد و او با طرح قوس نزول و صعود قرار داده و با تشریح قوای سه گانه حساسه، متخیله و عاقله انسان پیامبر را جامع الانوار حسی و خیالی و عقلی می داند. ملاصدرا در حوزه معاد اصول بیشتری را تاسیس نموده تا مشکل معاد جسمانی را به زیبایی حل کند، ایشان از دو اصل اصالت وجود و اینکه تشخیص هر چیزی به وجود است نتیجه می گیرد که حقیقت انسان همیشه محفوظ است و او وارد محشر می شود گر چه ظاهر انسان تغییر می کند. و او از قاعده فلسفی تشکیک وجود اثبات می کند که بدن اخروی هر شخص همان بدن دوران کودکی است که تکامل یافته است. او همچنین با طرح اصولی همچون: شیئت شیء به صورت است نه به ماده، وحدت شخصیه وجود و تجر قوه خیال و... جنبهی از جنبه های مبهم معاد و نحوه حشر انسان ها حتی همه موجودات را روشن می کند. واژگان کلیدی: فلسفه، فلسفه اسلامی، روش فلسفی، ملاصدرا، دین، عقل.

دانــلود