چکیده:
ماجرای حکمیت با خاتمه جنگ صفین، به پیدایش فرقه خوارج در جهان اسلام منجر گردید. از آنجا که بروز حوادث و رخدادها معلول علتهای متعددی می باشند که در بستر مناسبات اجتماعی جامعه شکل گرفته و زمینه رشد می یابند، پدیده خروج نیز از این شرایط مبرّاء نبود. شناخت زمینه های بروز شعار این پدیده می تواند نگرش سطحی کنونی به گروهی که در برابر علی سر دادند را تغییر دهد. « لاحکم الا لله » در این مقاله، این حرکت حرکتی فی البداهه تلقی نشده، بلکه جریان سازما ن یافته ای دانسته شده که نزدیک به چهار دهه مترصد چنین موقعیتی بوده است؛ از این رو نگارنده بر آن است تا زمینه های تأثیر گذار در سر برآوردن این پدیده را واکاوی کند. به نظر می رسد نظام اجتماعی برگرفته از ساختار قبیله ای، نوع معیشت ناشی از شرایط زیست  محیطی، منافات تربیت اجتماعی با محدودیتهای دینی و پافشاری گروههای قبیله ای خاص در تقابل با قریش، از عوامل عمده زمینه های پیدایش پدیده خروج در ماجرای حکمیت و تداوم آن در دور ههای بعدی بوده است.

دانــلود