نقدی بر ترجمه تفسیر المیزان
نویسنده:
محمد علی خسروی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1401 شماره 194
چکیده:
تفسیر گرانقدر«المیزان» تألیف علامه گرانقدر آیت الله سید محمد حسین طباطبایی را از غایت شهرت نیازی به تعریف و توصیف نیست. این تفسیر در عین فراگیری موضوعات متنوع، دارای یک رویکرد ویژه ای است و آن عبارت است از تمرکز بر تربیت و تکامل روحی و رشد معنوی فرد و جامعه، بطوری که می توان گفت «المیزان» یک تفسیر تربیتی و اجتماعی است. این تفسیر گرانقدربا ترجمه مرحوم آیت الله موسوی همدانی در قالب بیست جلد قطور و یا چهل جلد معمولی بارها چاپ و منتشر شده است. حجم زیاد و تعداد مجلدات آن یکی از موانعی است که علاقه مندان و اهل مطالعه را از بهره برداری و مطالعه آن باز می دارد. و از سوی دیگر کثرت گرفتاریهای روزمره و اشتغالات مردم در این روزگار، مجال مطالعه کتاب های مفصل را نمیدهد، و می توان با تلخیص حساب شده و اصولی، به نحوی که به اصل مباحث لطمه وارد نشود، کار را آسان کرد و جمع بیشتری را با این کتاب نورانی آشنا ساخت. پیش از این عزیزانی به تلخیص آن همت گماشتهاند که سعیشان مشکور و اجرشان نزد خداوند محفوظ باد. ولی هر کدام دارای نواقصی است که نمی توان از آنها چشم پوشید. یکی از آنها ترجمه کتابی است که یکی از نویسندگان عرب زبان از اصل متن عربی المیزان طبق برداشت خود تلخیص کرده است و سپس همان به فارسی ترجمه شده است. و یکی دیگر گزینش و خلاصه ای از تفسیر برخی آیات است نه همه آیات. به هر حال جای کتابی که خلاصه کامل المیزان به زبان فارسی باشد خالی بود. بحمدالله پس از شش سال کارمداوم، تلخیص آن همراه با ویرایش علمی و ادبی به اتمام رسید. در حین بررسی این تفسیر به اشکالات لفظی و محتوایی زیادی برخوردم که شرح آن خود کتاب مستقلی می طلبد. در این مقاله از باب مشت نمونه خروار به بخشی از اشکالها اشاره می شود. گفتنی است در ترجمه آیات قرآن که به انشاء و قلم مرحوم آیت الله سید محمد باقر موسوی همدانی است علاوه بر اشکالهای ادبی و نگارشی در پارهای از موارد تعارض های جدی با نظرات تفسیری علامه داشت که سعی کردم ترجمه آیات تا حد امکان با نظر علامه منطبق باشد و اشکالهای آن مرتفع شود. در واقع بازبینی کامل در ترجمه آیات با حفظ شیوه و ادبیات خاص مترجم محترم صورت پذیرفته است.
تفسیر گرانقدر«المیزان» تألیف علامه گرانقدر آیت الله سید محمد حسین طباطبایی را از غایت شهرت نیازی به تعریف و توصیف نیست. این تفسیر در عین فراگیری موضوعات متنوع، دارای یک رویکرد ویژه ای است و آن عبارت است از تمرکز بر تربیت و تکامل روحی و رشد معنوی فرد و جامعه، بطوری که می توان گفت «المیزان» یک تفسیر تربیتی و اجتماعی است. این تفسیر گرانقدربا ترجمه مرحوم آیت الله موسوی همدانی در قالب بیست جلد قطور و یا چهل جلد معمولی بارها چاپ و منتشر شده است. حجم زیاد و تعداد مجلدات آن یکی از موانعی است که علاقه مندان و اهل مطالعه را از بهره برداری و مطالعه آن باز می دارد. و از سوی دیگر کثرت گرفتاریهای روزمره و اشتغالات مردم در این روزگار، مجال مطالعه کتاب های مفصل را نمیدهد، و می توان با تلخیص حساب شده و اصولی، به نحوی که به اصل مباحث لطمه وارد نشود، کار را آسان کرد و جمع بیشتری را با این کتاب نورانی آشنا ساخت. پیش از این عزیزانی به تلخیص آن همت گماشتهاند که سعیشان مشکور و اجرشان نزد خداوند محفوظ باد. ولی هر کدام دارای نواقصی است که نمی توان از آنها چشم پوشید. یکی از آنها ترجمه کتابی است که یکی از نویسندگان عرب زبان از اصل متن عربی المیزان طبق برداشت خود تلخیص کرده است و سپس همان به فارسی ترجمه شده است. و یکی دیگر گزینش و خلاصه ای از تفسیر برخی آیات است نه همه آیات. به هر حال جای کتابی که خلاصه کامل المیزان به زبان فارسی باشد خالی بود. بحمدالله پس از شش سال کارمداوم، تلخیص آن همراه با ویرایش علمی و ادبی به اتمام رسید. در حین بررسی این تفسیر به اشکالات لفظی و محتوایی زیادی برخوردم که شرح آن خود کتاب مستقلی می طلبد. در این مقاله از باب مشت نمونه خروار به بخشی از اشکالها اشاره می شود. گفتنی است در ترجمه آیات قرآن که به انشاء و قلم مرحوم آیت الله سید محمد باقر موسوی همدانی است علاوه بر اشکالهای ادبی و نگارشی در پارهای از موارد تعارض های جدی با نظرات تفسیری علامه داشت که سعی کردم ترجمه آیات تا حد امکان با نظر علامه منطبق باشد و اشکالهای آن مرتفع شود. در واقع بازبینی کامل در ترجمه آیات با حفظ شیوه و ادبیات خاص مترجم محترم صورت پذیرفته است.
نقدی بر ترجمه تفسیر المیزان
1/1/1401 12:00:00 AM
پاسخ به نقدی بر «ترجمه قرآن بر اساس المیزان»
نویسنده:
سید محمد رضا صفوی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1389 شماره 125
پاسخ به نقدی بر ترجمه قرآن بر اساس المیزان
نویسنده:
سیدمحمدرضا صفوی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1389 (پياپي 125)، آذر - دي 1389 شماره5
نقدی بر ترجمه و تفسیر سوره «ایلاف»
نویسنده:
کمال الدین غراب
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1377 15-16
ترجمه و تفسیر قرآن براساس المیزان
نویسنده:
سیدمحمدرضا صفوی
،
مقاله نشریه: رشد آموزش قرآن » سال 1387 زمستان 1387 شماره23
غلط گيري كتاب ( تفسير قرآن بر اساس ترجمه الميزان )
نویسنده:
محمد تقي عارفيان
،
طرح پژوهشی: فارسي » از تاریخ: 1397/07/01 تا تاریخ: 1397/06/30
نقدی بر ترجمه جدید قرآن (ترجمه خرمشاهی)
نویسنده:
محمدعلی رضایی کرمانی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1375 5-6
نقدی بر ترجمه آیات قرآن در جلد اول تفسیر نور
نویسنده:
حجت الله فسنقری
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1390 شماره 68
بازنگري ترجمه قرآن بر اساس الميزان
نویسنده:
محمدرضا صفوي نطنزي
،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1397/04/06 تا تاریخ: 1397/01/31
بازنگري ترجمه قرآن بر اساس الميزان
نویسنده:
علي اسلامي (مدبر)
،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1397/04/06 تا تاریخ: 1395/10/30