مقایسه تطبیقی گزارش‌های منابع تاریخی و قرآن درباره جریان نفاق عملکرد و روش‌های مقابله با آن از بعثت پیامبر(ص) تا غزوه بدر

مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1400 شماره 3 - پاییز 1400 - مسلسل 87
چکیده:
قرآن و منابع تاریخی، هریک به شیوه خود، به جریان نفاق، عملکرد و روش‌های مقابله با آنان پرداخته­اند. بررسی مقایسه­ای گزارش­های تاریخی مذکور در آنها، می­تواند زوایای پنهانی را روشن نماید. این پژوهش، به دنبال کشف شباهت­ها، تفاوت­ها و تعارض­های گزارش­های تاریخی قرآن و منابع منتخب تاریخی از جنبه محتوایی و روشی، در مقطع زمانی بعثت تا غزوه بدر و محدوده مکانی مکه و مدینه می­باشد. ازاین‌رو، به تناسب از روش توصیفی ـ تحلیلی در بررسی گزارش­های تاریخی و روش تفسیری در بررسی آیات قرآنی و با رویکرد مقایسه­ای بهره می­گیرد. نتیجه اینکه با وجود شباهت­هایی بین گزارش­های قرآن و منابع منتخب تاریخی، قرآن ضمن توجه بیشتر به رفتارشناسی منافقان و ارائه شیوه­های چندگانه برای مقابله با آنان، از نظر محتوایی به موضوعاتی مانند: نقش خدا در رویداد­های تاریخی،سنّت­های تاریخی مانند ابتلا و استدراج پرداخته و از نظر روشی هم به جای پرداختن به معرفی افراد و اشخاص، به دنبال معرفی جریان فکری نفاق و مشخصه­های عام آن بوده که همین روش، آیات قرآنی را فرا عصری می­سازد.
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397