چکیده:
تاریخ‌نگاری اسلامی در کنار تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به جنبه‌های اقتصادی و مالی حکومت اسلامی نیز توجه می‌کرده است. در تاریخ‌نگاری اقتصادی مسائل گوناگون مانند خمس، زکات، جزیه، خراج و نظایر اینها ‌مطرح می‌شود. خراج ‌از مهمترین درآمدهای دولت‌های اسلامی بود که به‌ویژه پس از شروع فتوحات مورد توجه خلفا و ‌کارگزاران خلافت و بالطبع مورد توجه تاریخ‌نگاران قرار گرفت. در خراج‌‌نگاری‌ها در کنار مسائل تاریخی مباحث فقهی و مالی نیز مورد توجه بوده‌است.‌ این پژوهش با استفاده از تحلیل داده‌های تاریخی و کتاب‌های خراج‌نگاری، تلاش می‌کند ضمن بررسی چارچوب تاریخی خراج‌نگاری‌های چهار‌ قرن نخست هجری، نشان دهد شیعیان چه جایگاهی در نگارش این‌گونه آثار داشته‌اند؟ به نظر
می‌رسد با توجه به تسلط آل‌بویه بر قلمرو خلافت اسلامی، اوج خراج‌نگاری شیعیان قرن چهارم هجری بوده‌است. شیعیان به سبب حضور در
دربار آل بویه، متناسب با نیازهای فقهی و اداری به نگارش کتاب‌های خراج پرداخته بودند.

دانــلود