راه‌کار‌های مقابله با اشرافی‌گری بر مبنای تحلیل محتوای نامه امام علی× به عثمان بن حنیف

مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1400 شماره 2(پیاپی34)
چکیده:
از مهم‌ترین نامه‌های تاریخی امیرالمؤمنین علی علیه السلام که چهره آن حضرت را به خوبی در عرصه تربیت و اخلاق سیاسی و مدیریت جامعه نشان می‌دهد، نامه 45 نهج‌البلاغه خطاب به عثمان ‌بن‌حنیف انصاری است. اگرچه محتوای این نامه در چند مقاله بررسی سندی و متنی شده، ولیکن تاکنون مهم‌ترین مقوله‌های مطرح‌شده در نامه به منظور استخراج الگویی عملی برای مبارزه با اشرافی‌گری همراه با فرایند گام‌به‌گام آن به صورت روش‌مند و نظام‌مند با هدف نزدیکی به حکومت علوی و نیل به عدالت‌خواهی تبیین نشده است. در این مقاله تلاش شده با استفاده از روش تحلیل محتوا و تکنیک «تحلیل محتوای مقوله‌ای»، دو مقوله کلی: «آسیب‌شناسی اشرافی‌گری» و «راه‌کارهای مقابله با اشرافی‌گری» در این نامه را کشف کرده و سپس با استفاده از طبقه‌بندی اطلاعات، مضامین ذیل آنها را بررسی کرده و در نهایت، ساختار هندسی این خطبه را ترسیم کنیم. تحلیل محتوای مقوله‌ای نامه امام علی علی السلام به عثمان ‌بن‌حنیف نشان می‌دهد که در این نامه تاریخی، دو مقوله: «آسیب‌شناسی» و «ارائه راه‌کار» جهت مقاله با اشرافی‌گری و مقدمه‌سازی برای اقامه عدالت در جامعه مطلوب اسلامی به همراه مراحل و فرایندهای آن به صورت گام‌به‌گام ترسیم شده است. توصیه به پارسایی و تقوا، توجه به الگو‌های صالح، توصیه به وارستگی از دنیا و معادباوری از جمله راه‌کارهای مستخرج از نامه امام است که جزئیات، مراحل و گام‌های آن به صورت دقیق تشریح شده است.

نگارش مقالات عثمان بن سعيد، علي بن محمد سمري، محمد بن عثمان، حسين بن روح نوبختي

طرح پژوهشی: تاليف دايره المعارف » از تاریخ: 1394/11/25 تا تاریخ: 1394/11/10

همدلی و همزبانی با تاکید بر نامه امام علی (ع) به مالک اشتر

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » نشست علمی - 1394

انديشه نامه كلامي زيدبن علي بن الحسين

طرح پژوهشی: ماده 1 : پژوهش » از تاریخ: 1393/11/18 تا تاریخ: 1388/06/31

بررسی و تحلیل نامه‌های امام علی (ع) به معاویه با تکیه بر نظریۀ ساختارگرایی

مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1398 شماره 15

از حسین بن علی به...

مقاله نشریه: پیام زن » سال 1402 مرداد 354-1402

الگوی عفاف بر مبنای تحلیل محتوایی سورۀ نساء

نویسنده: اشرف جناتی ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1399 شماره 38

بازتقریر خاستگاه شبهه بمثابه مبنای معرفتی مواجهه و مقابله با آن

مقاله نشریه: » سال 1401 دوره 4، شماره 1 (بهار و تابستان 1401)

سازوکارهای مقابله با چالشهای سیاسی-فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر سیره امام علی علیه السلام

دانشجو: ابراهیم نعمتی ، استاد مشاور: نجف لک زایی ، استاد راهنما: غلامرضا بهروزلک ،
پایان‌نامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی - 1388 - [کارشناسی ارشد]
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397