بررسی و تحلیل نامههای امام علی (ع) به معاویه با تکیه بر نظریۀ ساختارگرایی
نویسندگان:
سید ابوالفضل سجادی
،
زهرا کوچکی نیت
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1398 شماره 15
چکیده:
نهجالبلاغه مجموعهای از خطبهها، نامهها و سخنان قصار امیرالمؤمنین علی (ع) است که دارای ساختاری مستحکم و اسلوبی شیوا در سخنپردازی است. نامههای امام علی (ع) به معاویه، بخش قابل توجّهی از نهجالبلاغه را تشکیل میدهد. نظر به این که محتوای این نامهها در جهت افشاگری و پاسخگویی به اتّهامات معاویه نسبت به آن حضرت است؛ لذا امام (ع) از ساختار ادبی و زبانی خاصی جهت انتقال معنا به مخاطب بهره برده است. ما در این نوشتار پیشرو، با روش توصیفی – تحلیل برآنیم تا بر پایۀ نظریۀ ساختارگرایی به بررسی سطوح آوایی، ترکیبی و واژگانی این نامهها بپردازیم. از مهمترین نتایج بحث در سطح آوایی، به کارگیری اصوات مدّ «آ، ای، او» و حروف مجهور (ب،ج، ض، ع، غ) و شدید ( أ، ق)، تکرار، جناس و سجع است که علاوه بر آهنگین نمودن نامهها، تأکیدی بر مضامین آنها نیز به شمار میآید. در سطح ترکیبی، ساختهای همپایۀ آشکار و ناآشکار به شکل مکرر استفاده شده است که روابط معنایی میان آنها را ترادف، تضاد، علّت و معلول، عموم و خصوص ، توالی نفی تشکیل می-دهد. در سطح واژگانی نیز امام (ع) با گزینش واژگان و عبارات محسوس و نشاندار، مشروعیّت رهبری خود را اثبات میکند و معاویه را از طریق افشای اعمال، ویژگیها، گفتارها و رفتارهای نادرست، بدون صلاحیت نشان میدهد.
نهجالبلاغه مجموعهای از خطبهها، نامهها و سخنان قصار امیرالمؤمنین علی (ع) است که دارای ساختاری مستحکم و اسلوبی شیوا در سخنپردازی است. نامههای امام علی (ع) به معاویه، بخش قابل توجّهی از نهجالبلاغه را تشکیل میدهد. نظر به این که محتوای این نامهها در جهت افشاگری و پاسخگویی به اتّهامات معاویه نسبت به آن حضرت است؛ لذا امام (ع) از ساختار ادبی و زبانی خاصی جهت انتقال معنا به مخاطب بهره برده است. ما در این نوشتار پیشرو، با روش توصیفی – تحلیل برآنیم تا بر پایۀ نظریۀ ساختارگرایی به بررسی سطوح آوایی، ترکیبی و واژگانی این نامهها بپردازیم. از مهمترین نتایج بحث در سطح آوایی، به کارگیری اصوات مدّ «آ، ای، او» و حروف مجهور (ب،ج، ض، ع، غ) و شدید ( أ، ق)، تکرار، جناس و سجع است که علاوه بر آهنگین نمودن نامهها، تأکیدی بر مضامین آنها نیز به شمار میآید. در سطح ترکیبی، ساختهای همپایۀ آشکار و ناآشکار به شکل مکرر استفاده شده است که روابط معنایی میان آنها را ترادف، تضاد، علّت و معلول، عموم و خصوص ، توالی نفی تشکیل می-دهد. در سطح واژگانی نیز امام (ع) با گزینش واژگان و عبارات محسوس و نشاندار، مشروعیّت رهبری خود را اثبات میکند و معاویه را از طریق افشای اعمال، ویژگیها، گفتارها و رفتارهای نادرست، بدون صلاحیت نشان میدهد.
بررسی و تحلیل نامههای امام علی (ع) به معاویه با تکیه بر نظریۀ ساختارگرایی
3/21/2019 12:00:00 AM
شخصیت امام علی (ع) از منظر معاویه
نویسنده:
یدالله حاجی زاده*
،
مقاله نشریه: سیره پژوهی اهل بیت » سال 1401 دوره 8، شماره 1 (بهار و تابستان 1401)
غارات معاویه علیه حکومت امام علی(ع)
نویسنده:
سید احسان یگانه
،
مقاله نشریه: اسلام پژوهان » سال 1397 شماره ششم - بهار 97
شخصیت امام علی(ع) از منظر معاویه
نویسنده:
یدالله حاجی زاده
،
مقاله نشریه: سیره پژوهی اهل بیت (علیهم السلام) رویکرد تمدنی » سال 1401 شماره 14
انسجام واژگانی در نامه های افشاگرانه امام علی(ع)به معاویه
نویسندگان:
مریم هاشمیان
،
انسیه خزعلی
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1395 شماره 2
بررسی نظریه تعدد نفوس با تکیه بر آراء ملاصدرا
نویسنده:
احسان حصاری
،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1401 شماره 50- تابستان 1401
احتجاجات و استنادات صریح امامان معصوم(ع) در اثبات جانشینی امام علی(ع) با تکیه بر حدیث غدیر
نویسنده:
یداله حاجی زاده
،
مقاله کنفرانس: هفتمین اجلاس بین المللی دکترین جهانی دهه غدیر - 1395
صلح سبز: نگاهی اجمالی و فشرده به صلح امام حسن (ع) با معاویه
نويسنده:
سیدمجید پورطباطبایی
،
کتاب: شهریار - 1375
همدلی و همزبانی با تاکید بر نامه امام علی (ع) به مالک اشتر
ارائه دهنده:
روح الله شریعتی
،
سعید داودی
،
کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاریهای علمی و بینالملل » نشست علمی - 1394
چگونگی بیعت با امام علی(ع)
نویسنده:
علی کریمی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1385 شماره 3 - پاییز 85 - مسلسل 27
نگاهى به سریال امام على ع
نویسنده:
مدرس سید موسى میر
،
مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 183