جایگاه نظام سیاسی در نگرش های فلسفی به زبان: نشانگی، تصویری و کاربردی
نویسنده:
محمود فلاح
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1393 شماره 67 - پاییز 93
چکیده:
تفکر پیرامون نسبت زبان و اندیشه، رابطهای است که در فرآیند تاریخی معکوس شده است؛ یعنی اگر در دوران قدیم، زبان ابزاری برای بیان اندیشه و فهم آدمی بود، در دوران جدید زبان نه تنها ابزار اندیشه نیست، بلکه این اندیشه است که محصول زبان و موقعیت نشانهای زبان است. در این مقاله از منظر نسبت زبان و اندیشه یا زبان و جهان به موضوع مورد نظر یعنی «نظام سیاسی» پرداخته شده است. در این جا، مفهوم نظام سیاسی را به عنوان مدلول زبانی در نظر گرفتیم که جامعه در پی یافتن آن است. بدین صورت که نسبت زبان و جهان را متناظر نسبت زبان در هر یک از نظریههای سه گانه (نشانگی، تصویری و کاربردی) با نظام سیاسی مورد جستجو قرار داده شده است. یعنی نظام سیاسی آن چیزی است که از طریق زبان یا نشانههای زبانی سیمای خود را نمایش خواهد داد و افراد جامعه از این طریق در پی دست یافتن به آن هستند. چه بسا حکمی که بین زبان و جهان در هر کدام از نظریههای سه گانه روا باشد را بتوان بر محدودة مفهومی نظام سیاسی تعمیم داد. اگر نظام سیاسی در رویکرد نشانگی خود را با جهان ماوراء تنظیم کرده و درپی وحدت با آن امر و معنای مطلق و ثابت است، ولی طبق نظریة تصویری، دیگر خبری از جهان ماوراء نیست، اما همان کمالبینی و منطبق بودن با امر واقع در آن وجود دارد و می توان به یک نظام سیاسی دست یافت که طبیعی، جهانشمول و مطابق واقع بوده و هیچ نقضی نداشته باشد. در نظام کاربردی از آنجا که معنا در فرآیند کاربرد برساخته میشود، در نتیجه معنا در همه جا و همیشه یکسان نخواهد بود و چنین وضعیتی، فضا را برای ممکن و محتمل بودن معانی متعدد، همواره باز نگه میدارد. این نگاه سبب میشود بتوان نظام سیاسیای طرح و تدوین کرد که ناشی از توافق عمومی و عملی جامعه باشد. افراد جامعهای که در فرآیند زندگی اجتماعی و بسته به نیازها و ضرورتها، قواعد نظام سیاسی را تغییر داده و زندگی خود را سامان می دهند.
تفکر پیرامون نسبت زبان و اندیشه، رابطهای است که در فرآیند تاریخی معکوس شده است؛ یعنی اگر در دوران قدیم، زبان ابزاری برای بیان اندیشه و فهم آدمی بود، در دوران جدید زبان نه تنها ابزار اندیشه نیست، بلکه این اندیشه است که محصول زبان و موقعیت نشانهای زبان است. در این مقاله از منظر نسبت زبان و اندیشه یا زبان و جهان به موضوع مورد نظر یعنی «نظام سیاسی» پرداخته شده است. در این جا، مفهوم نظام سیاسی را به عنوان مدلول زبانی در نظر گرفتیم که جامعه در پی یافتن آن است. بدین صورت که نسبت زبان و جهان را متناظر نسبت زبان در هر یک از نظریههای سه گانه (نشانگی، تصویری و کاربردی) با نظام سیاسی مورد جستجو قرار داده شده است. یعنی نظام سیاسی آن چیزی است که از طریق زبان یا نشانههای زبانی سیمای خود را نمایش خواهد داد و افراد جامعه از این طریق در پی دست یافتن به آن هستند. چه بسا حکمی که بین زبان و جهان در هر کدام از نظریههای سه گانه روا باشد را بتوان بر محدودة مفهومی نظام سیاسی تعمیم داد. اگر نظام سیاسی در رویکرد نشانگی خود را با جهان ماوراء تنظیم کرده و درپی وحدت با آن امر و معنای مطلق و ثابت است، ولی طبق نظریة تصویری، دیگر خبری از جهان ماوراء نیست، اما همان کمالبینی و منطبق بودن با امر واقع در آن وجود دارد و می توان به یک نظام سیاسی دست یافت که طبیعی، جهانشمول و مطابق واقع بوده و هیچ نقضی نداشته باشد. در نظام کاربردی از آنجا که معنا در فرآیند کاربرد برساخته میشود، در نتیجه معنا در همه جا و همیشه یکسان نخواهد بود و چنین وضعیتی، فضا را برای ممکن و محتمل بودن معانی متعدد، همواره باز نگه میدارد. این نگاه سبب میشود بتوان نظام سیاسیای طرح و تدوین کرد که ناشی از توافق عمومی و عملی جامعه باشد. افراد جامعهای که در فرآیند زندگی اجتماعی و بسته به نیازها و ضرورتها، قواعد نظام سیاسی را تغییر داده و زندگی خود را سامان می دهند.
جایگاه نظام سیاسی در نگرش های فلسفی به زبان: نشانگی، تصویری و کاربردی
3/21/2014 12:00:00 AM
جایگاه نظام سیاسی در نگرش های فلسفی به زبان: نشانگی، تصویری و کاربردی
نویسنده:
محمود فلاح
،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1393 شماره 67 - پاییز 93
نگرش های فلسفی سیاسی در آرای صدرالمتألهین
دانشجو:
شریف لک زایی
، استاد مشاور:
مرتضی واعظ جوادی
،
داوود مهدوی زادگان
، استاد راهنما:
محمد علی فتح الهی
،
پایاننامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - دانشکده علوم سیاسی - 1391 - [دکترای تخصصی]
اخلاق و زبان تصویری
نویسنده:
مجتبی جلیلی مقدم
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1393 شماره 37
جایگاه قوۀ خیال در نظام فلسفی صدرالمتألهین
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1388 شماره 4 - پاییز 1388
نقد نگرش های حداقلی در فقه سیاسی
نویسنده:
سید سجاد ایزدهی
،
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1391
چکیده مقالات همایش ملی نگرش علمی و کاربردی به عفاف و حجاب
نویسنده:
گروه محققین
،
کتاب: دانشگاه الزهرا (س) - 1396
تحلیل سعادت حقیقی انسان در نگرش فلسفی
نویسندگان:
محمدمهدی گرجیان عربی
،
زهرا محمدعلی میرزایی
،
مقاله نشریه: پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی » شماره4
مبانی فلسفی اندیشه های سیاسی در اسلام
نویسنده:
منصور میراحمدی
،
مقاله نشریه: سیاست متعالیه » سال 1392 تابستان 1392 شماره1
بررسی جایگاه نظام اجتماعی در اندیشه سیاسی علامه طباطبایی
نویسندگان:
نجف لک زایی
،
محمود فلاح
،
مقاله نشریه: سپهر سیاست » سال 1394 بهار 1394 شماره 1