جایگاه نظام سیاسی در نگرش های فلسفی به زبان: نشانگی، تصویری و کاربردی

نویسنده: ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1393 شماره 67 - پاییز 93
چکیده:
تفکر پیرامون نسبت زبان و اندیشه، رابطه­ای است که در فرآیند تاریخی معکوس شده است؛ یعنی اگر در دوران قدیم، زبان ابزاری برای بیان اندیشه و فهم آدمی بود، در دوران جدید زبان نه تنها ابزار اندیشه نیست، بلکه این اندیشه است که محصول زبان و موقعیت نشانه­ای زبان است. در این مقاله از منظر نسبت زبان و اندیشه یا زبان و جهان به موضوع مورد نظر یعنی «نظام سیاسی» پرداخته شده است. در این جا، مفهوم نظام سیاسی را به عنوان مدلول زبانی در نظر گرفتیم که جامعه در پی یافتن آن است. بدین صورت که نسبت زبان و جهان را متناظر نسبت زبان در هر یک از نظریه­های سه گانه (نشانگی، تصویری و کاربردی) با نظام سیاسی مورد جستجو قرار داده شده است. یعنی نظام سیاسی آن چیزی است که از طریق زبان یا نشانه­های زبانی سیمای خود را نمایش خواهد داد و افراد جامعه از این طریق در پی دست یافتن به آن هستند. چه بسا حکمی که بین زبان و جهان در هر کدام از نظریه­های سه گانه روا باشد را بتوان بر محدودة مفهومی نظام سیاسی تعمیم داد. اگر نظام سیاسی در رویکرد نشانگی خود را با جهان ماوراء تنظیم کرده و درپی وحدت با آن امر و معنای مطلق و ثابت است، ولی طبق نظریة تصویری، دیگر خبری از جهان ماوراء نیست، اما همان کمال­بینی و منطبق بودن با امر واقع در آن وجود دارد و می توان به یک نظام سیاسی دست یافت که طبیعی، جهانشمول و مطابق واقع بوده و هیچ نقضی نداشته باشد. در نظام کاربردی از آنجا که معنا در فرآیند کاربرد برساخته می­شود، در نتیجه معنا در همه جا و همیشه یکسان نخواهد بود و چنین وضعیتی، فضا را برای ممکن و محتمل بودن معانی متعدد، همواره باز نگه می­دارد. این نگاه سبب می­شود بتوان نظام سیاسی­ای طرح و تدوین کرد که ناشی از توافق عمومی و عملی جامعه باشد. افراد جامعه­ای که در فرآیند زندگی اجتماعی و بسته به نیازها و ضرورت­ها، قواعد نظام سیاسی را تغییر داده و زندگی خود را سامان می­ دهند.

جایگاه نظام سیاسی در نگرش های فلسفی به زبان: نشانگی، تصویری و کاربردی

نویسنده: محمود فلاح ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1393 شماره 67 - پاییز 93

نگرش های فلسفی سیاسی در آرای صدرالمتألهین

پایان‌نامه: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی - دانشکده علوم سیاسی - 1391 - [دکترای تخصصی]

اخلاق و زبان تصویری

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1393 شماره 37

جایگاه قوۀ خیال در نظام فلسفی صدرالمتألهین

مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1388 شماره 4 - پاییز 1388

نقد نگرش های حداقلی در فقه سیاسی

کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1391

تحلیل سعادت حقیقی انسان در نگرش فلسفی

مقاله نشریه: پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی » شماره4

مبانی فلسفی اندیشه های سیاسی در اسلام

مقاله نشریه: سیاست متعالیه » سال 1392 تابستان 1392 شماره1

بررسی جایگاه نظام اجتماعی در اندیشه سیاسی علامه طباطبایی

مقاله نشریه: سپهر سیاست » سال 1394 بهار 1394 شماره 1

جایگاه مجلس در نظام اسلامی

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1370 شماره 112
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397