چکیده:
بسیاری از ارتباط‌‌شناسان غرب بر این باورند که ارتباط‌‌ درون‌‌فردی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مبنای همۀ ارتباط‌های انسانی در اجتماع و زیربنای علم ارتباطات است و دیگر شاخه‌‌های آن یعنی ارتباط میان‌‌فردی و گروهی و جمعی از آن متأثر هستند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. با وجود این اهمیت بنیادین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، متأسفانه در همان اقلیم علمی غرب نیز توجه چندانی به این مقوله نشده و در کشور ما نیز با وجود داده‌‌های فراوان در منابع اسلامی که ظرفیت گسترده‌‌ای در تبیین این بن‌‌سازۀ مفهومی را در خود نهفته‌‌اند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، کار زیادی در این ساحت انجام نشده است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. شبستری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، عارف قرن هشتم در منظومۀ گلشن راز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، در زمینۀ ارتباط درون‌‌فردی و نیز آثار اجتماعی آن اندیشه‌‌هایی نغز پرورده است. پژوهۀ فرارو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، با روش تحلیلی- اسنادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نظریۀ ارتباطی ایشان در این ساحت را تبیین و آثار آن در ارتباطات اجتماعی را کاویده است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. دستاوردهای این پژوهه عبارت‌‌اند از: تبیین «خود» و انواع آن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، محوریت ارتباط درون‌‌فردی (ارتباط با خود) برای انواع ارتباطات اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ابتنای ارتباطات اجتماعی انسان بر اساس ارتباط انسان با نفس ناسوتی یا لاهوتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بیان آثار هر کدام از این دو نوع ارتباط در ارتباطات اجتماعی و نیز استخراج مدلی از ارتباط درون‌‌فردی از منظر شبستری‌‌‌‌‌‌‌‌.

دانــلود