چکیده:
حکمرانی در جهان اسلام، هرچند بدون تجربه پیشینی و الگوی مشخص اسلامی وارد حیات مسلمانان شد، اما به‌زودی توانست سازکار قابل تأملی را پیشه‌کرده و طرحی درافکند که با دیگر گونه‌های حکمرانی رقابت نماید. همه پژوهشگرانی که به‌این جنبه تمدن اسلامی روی کردند،‌ به‌تأکید از تأثیر الگوی اندیشه سیاسی ایرانشهری بر آن، انگشت نهاده و اساسا حکمرانی مسلمانان را در فرایند شکل‌گیری و پایداری یا تداوم، مغلوب فلسفه‌سیاسی ایرانیان، به‌ویژه در عهد بلندمدت عباسیان دانستند که البته آن خود از تجارب ملل و جوامع دگیر بی‌بهره‌ نبود. در این میان سه‌عنصر تمدنی،‌ بیش ازهرچیز ذهن پوینده را به‌خود مشغول می‌سازد،‌ عناصری که به‌مثابه رویکردی انسانی درهمه زمان‌ها باید مورد توجه قرار گیرد؛ عنصر توسعه آگاهی عمومی مبتنی بر آموزش،‌ عنصر عدالت و به‌تبع آن ‌برابری و مساوات در حوزه عمل‌سیاسی و سه‌دیگر،‌ شرط شایستگی حکمران. مقاله می‌کوشد به‌روش تحلیل‌مضمون مبتنی بر داده‌های تاریخی، به این پرسش اساسی پاسخ دهد که حکمرانی مسلمانان چگونه بر الگوی سیاسی ایرانشهری استواری یافت و برای کارآمدی بهتر چه‌مسیری را باید بپیماید؟ فرضیه نوشتار آن‌است که پویایی و استحکام اندیشه ایرانشهری و تجربه موفق آن،‌ موجب چنین سیطره‌ای گردید و با رویکردهای تمدنی می‌توان کارآمدی آن را تضمین کرد.

دانــلود