تحلیل فلسفی رابطۀ میان قانون‌مداری و پیشرفت جامعه

نویسنده: ،
مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1402 شماره 15
چکیده:
یکی از عرصه­های مهمی که فلسفه می­تواند نقش کابردی مفید و مؤثری داشته باشد، عرصۀ جامعه­شناسی است. با همین هدف، نوشتار پیش‌رو با تحلیل فلسفی منطقی و با استشهاد به برخی از آیات قرآنی، به این پرسش است می‌گوید که میان پیشرفت یک جامعه و قانون­مداری مردم آن جامعه چه رابطه­ای وجود دارد؟ در این راستا، نویسنده نخست سریان قوانین تکوینی عقلی در کل عالم را تحلیل و تبیین می‌نماید و در پی آن اثبات می­کند در جامعه نیز -اعم از اینکه «جامعه» را دارای وجود واقعی یا وجود اعتباری بدانیم- قوانین تکوینی عقلی حاکمیت دارد. طرح مسئلۀ حاکمیت قوانین تکوینی در جامعه، از نظر منطقی به بررسی دیدگاه­های مختلف و نقض و ابرام­های ارائه شده دربارۀ نوع ترکیب جامعه و اعتباری یا واقعی بودن وجود آن مسبوق است که بخشی از نوشتار پیش‌رو را به خود اختصاص داده است. مدعای اصلی پژوهش حاضر این است که اولاً یکی از قوانین تکوینی عقلی حاکم بر جامعه این است که «تشکیل و استمرار جامعه بدون قوانین قراردادی محال عقلی است»؛ ثانیاً و بر اساس همین قانون تکوینی عقلی، می‌توان یکی دیگر از قوانین تکوینی عقلی حاکم بر جامعه را به این مضمون کشف کرد: «پیشرفت یک جامعه بدون قانون­مداری مردم آن جامعه، محال عقلی است». نویسنده در این نوشتار با روش تحلیلی-توصیفی و گردآوری محتویات کتابخانه­ای، در پی اثبات این دو گزاره است.

رابطه میان بینونت خدا و خلق

نویسنده: محمدامین نعمتی ، استاد راهنما: حسن معلمی/ محمدتقی یوسفی ، استاد مشاور 1: سیدمحمود موسوی ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - - [دکتری]

تحلیل رابطه رویکرد اخلاق فلسفی اسلامی با فلسفه اخلاق معاصر

مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1399 شماره 38

تحلیل رابطۀ زبان و معنا

نویسنده: ایوب نامور ،
مقاله نشریه: فرهنگ پژوهش » سال 1401 شماره 50- تابستان 1401

رابطه فرد و جامعه در اسلام‏

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 277

علل پیشرفت و انحطاط جامعه از منظر آموزه‏هاى اسلامى‏

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1389 شماره 298

تحلیل فلسفی تمایزهای حقایق وجودی و ماهوی

نویسنده: حسین کریمی ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1402 تابستان1401 مسلسل 52

نظام فکری ابن‌رشد و اندیشه پیشرفت در جامعه ایرانی-اسلامی

نویسنده: رهام شرف ،
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1394 شماره 3 پیاپی (11)

نسبت میان دین وفرهنگ درتلقی های جامعه شناختی

مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1399 شماره 1(پیاپی 29)
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397