کنکاشی در گسترة قاعدة شریعت سهله و سمحه

نویسنده: ،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1402 شماره 4
کلیدواژه: شریعت ، سهله ، سمحه ، تسامح ، تساهل ، حرج
چکیده:
بحث شریعت سهله و سمحه ازآن‌جهت مهم است که در عصرهای مختلف و به‌ویژه عصر ما، برخی با استناد به این قاعده، روش تسامح و تساهل در امور دینی را برگزیده‌اند. بر اساس این دیدگاه، هرگاه انجام یک تکلیف، دشوار باشد، رعایت آن لازم نیست حتّی اگر به حدّ حرج و ضرر نرسد. از سوی دیگر، برخی از فقیهان نیز در فقه و اصول فقه با تمسّک به علم اجمالی، احتمال عقاب، حُسن ادراک واقع و مسائلی از این قبیل، چنان به احتیاط‌های فراوان روی آورده‌اند که شریعت سهله و سمحه را به هر نحوی که معنا کنیم، جایگاهی در فقه نخواهد یافت. در این نوشتار با بررسی ادلّه‌ای که بر سهله و سمحه بودن شریعت اسلام دلالت می‌کنند، معلوم گردید که صحیح‌ترین برداشت از معنا و مفهوم این قاعده، آن است که این قاعده فقط یک نگاه برون فقهی دارد و در مقام مقایسه کلّی میان مجموع قوانین اسلام و قوانین سایر ادیان است و در مقام تسهیل کردن احکام نیست. پس نمی‌توان بر اساس این قاعده، احکامی را که برای مکلّف دشوارند ولی دشواری آن‌ها به حدّ حرج یا ضرر نمی‌رسد، نفی کرد. نتیجه این بررسی در بسیاری از مسائل قدیمی و نو پیدا کاربرد دارد، مانند مسئله حجاب یا مسئله تغییر جنسیت برای کسانی که با جنسیت ظاهری خود سازگاری ندارند یا مسئله اهدای جنین به زوج‌هایی که نداشتن فرزند برای ایشان دشوار است و ... .

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد

قاعده نیت و گستره آن

نویسنده: علیرضا فرحناک ،
مقاله نشریه: فقه » سال 1399 شماره 103

قاعده نیت و گستره آن

نویسنده: علیرضا فرحناک* ،
مقاله نشریه: فقه » سال 1399 دوره 27، شماره 103 (پاییز 1399)

بررسی گستره شریعت از منظر دیدگاه‏های رایج در «مصالح و مفاسد واقعیه»

نویسنده: مهدی شجریان ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1397 بهار 97 - مسلسل 35

شریعت و روحانیت

نویسنده: احمد رهدار ،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1386 شماره 144-143

زنان و قانون شریعت در هنــد

نویسنده: محبوبه پلنگى ،
مقاله نشریه: پیام زن » سال 1379 شماره 97

کنکاشی در گفتمان و پردازش اسلام و مسیحیت درباره نظریه «فدا»

مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1401 شماره 105

حاکمیت و حرمت شریعت

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1394 شماره 401

شافعى و معرفت‌شناسى شریعت

نویسنده: محمدتقی کرمی ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1377 شماره 16-15

نبوت، شریعت و قانون

نویسنده: على على حسینى ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1385 شماره سی و پنجم - پاییز 85
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397