مبانی انسان‌شناختی اخلاق در اندیشۀ شیخ مفید
مقاله نشریه: پژوهش‌های عقلی نوین » سال 1402 شماره 16
چکیده:
انسانشناسی اخلاق یکی از موضوعات جدید و میان‌‌رشته‌‌ای است که به تبیین اخلاق بر پایۀ مبانی انسان‌شناختی و رابطۀ میان آن دو می‌‌پردازد. متکلمان اسلامی از گذشته تا کنون، در تبیین رابطۀ انسانشناسی و اخلاق، تلاش‌هایی درخور انجام داده‌اند. شوربختانه امروزه این تلاش‌‌ها، در معرض فراموشی قرار گرفته است و در نتیجه، هر روز بیش از پیش، شاهد گسترش اخلاق سکولار در جوامع اسلامی با رویکرد انسان‌شناختی تجربی هستیم. بر همین اساس، نویسندگان در پژوهش حاضر بر آن شدند تا با روش توصیفی- تحلیلی به بازخوانی آرای شیخ مفید، یکی از متکلمان برجستۀ شیعه، در تبیین رابطۀ انسان شناسی و اخلاق بپردازند. براساس پژوهش انجام شده، برخی از مهم‌ترین آراء ایشان در این‌باره عبارتند از: دو ساحتی بودن انسان، حادث و فانی بودن نفس، نفی جبر و اثبات أمر بین الأمرین، حسن و قبح عقلی افعال، قبح تکلیف ما لایطاق، تقدم استطاعت بر فعل و ملاک بودن نیّت برای ارزش گذاری فعل اخلاقی.
انسانشناسی اخلاق یکی از موضوعات جدید و میان‌‌رشته‌‌ای است که به تبیین اخلاق بر پایۀ مبانی انسان‌شناختی و رابطۀ میان آن دو می‌‌پردازد. متکلمان اسلامی از گذشته تا کنون، در تبیین رابطۀ انسانشناسی و اخلاق، تلاش‌هایی درخور انجام داده‌اند. شوربختانه امروزه این تلاش‌‌ها، در معرض فراموشی قرار گرفته است و در نتیجه، هر روز بیش از پیش، شاهد گسترش اخلاق سکولار در جوامع اسلامی با رویکرد انسان‌شناختی تجربی هستیم. بر همین اساس، نویسندگان در پژوهش حاضر بر آن شدند تا با روش توصیفی- تحلیلی به بازخوانی آرای شیخ مفید، یکی از متکلمان برجستۀ شیعه، در تبیین رابطۀ انسان شناسی و اخلاق بپردازند. براساس پژوهش انجام شده، برخی از مهم‌ترین آراء ایشان در این‌باره عبارتند از: دو ساحتی بودن انسان، حادث و فانی بودن نفس، نفی جبر و اثبات أمر بین الأمرین، حسن و قبح عقلی افعال، قبح تکلیف ما لایطاق، تقدم استطاعت بر فعل و ملاک بودن نیّت برای ارزش گذاری فعل اخلاقی.
مبانی انسان‌شناختی اخلاق در اندیشۀ شیخ مفید
1/1/1402 12:00:00 AM
بررسی و نقد انتقادات شیخ مفید بر دیدگاه انسان‌شناختی شیخ صدوق
نویسندگان:
علی الله بداشتی
،
اصغر رمضانی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1397 شماره 89
انديشه نامه كلامي شيخ مفيد
نویسنده:
علينقي خداياري
،
طرح پژوهشی: ماده 1 : پژوهش » از تاریخ: 1389/08/19 تا تاریخ: 1391/04/20
تعامل با سلطان جور در اندیشه شیخ مفید
نویسندگان:
مرتضی حسنى نسب
،
محسن مهاجرنیا
،
سید صادق حقیقت
،
فهیمه فرهمندپور
،
بهاءالدین قهرمان نژاد
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1393 شماره 80
مبانی انسان‌شناختی اخلاق از دیدگاه خواجه افضل‌الدین کاشانی
نویسندگان:
محمدربیع میرزایی
،
هادی صادقی
،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1394 شماره 39
اندیشه های اصولی شیخ مفید به روایت شیخ طوسی در عده الاصول
نویسنده:
محمدرضا انصاری قمی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1371 17-18