چکیده:
در این مقاله نخست به کاستی مباحث تئوریک در میراث مکتوب اسلامی
اشاره شده و اینکه رویکرد اهتمام کنندگان به اخلاق بیشتر به جنبه اخلاق
عملی معطوف بوده است. سپس رویکردهای اخلاقی مطرح در جهان اسلام در
قالب تقسیم‏بندی سه گانه تبیین و نقد شده است. این سه رویکرد عبارت است
از: اخلاق فیلسوفانه که نماینده آن تهذیب الاخلاق ابن مسکویه و اخلاق
ناصری خواجه نصیرالدّین طوسی است، اخلاق عارفانه یا صوفیانه به نمایندگی
غزالی و دو کتابش إحیاء علوم‏الدّین و کیمیای سعادت و بالاخره اخلاق نقلی و
کتاب‏هایی مانند اخلاق محتشمی و اخلاق شبر که البته به این قسم از گرایش
اخلاقی کمتر پرداخته شده و اهتمام بیشتر به دو قسیم دیگر آن است. دیگر
مبحثی که در مقاله حاضر به تفصیل بررسی شده، تبیین مبادی نظام اخلاقی
امثال ابن مسکویه، غزالی و خواجه نصیر است که در ضمن آن، تعریف اینان از
اخلاق نقل و نقد شده و سپس تبارشناسی نظرات اخلاقی این سه متفکر ارائه
گشته است. جایگاه اخلاق در درختواره موضوعی علوم در دوران قدیم بخش
پایانی مقاله است.

دانــلود