چکیده:
در اکثر پژوهش‌­هایی که به سنجش و ارزیابی دین‌داری در ایران پرداخته­‌اند، از الگوهایی استفاده شده که در بستری غیر از فرهنگ آرمانی اسلام تهیه شده و مناسبت کمتری با معیارهای دین‌داری یک مسلمان دارند. بر این مبنا، پرسش این است که آیا بر اساس منابع دین، می‌­توان الگویی قرآنی برای سنجش و ارزیابی دین‌داری فرد مسلمان ارائه کرد؟ با فرض وجود چنین امکانی، هدف این تحقیق، استخراج الگوی سنجش دین‌داری از قرآن مجید با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، تحلیل گفتمان و نظریه داده بنیاد است.
نتایج نشان می‌دهد الگویی که با این روش به دست می‌آید، برخلاف الگوهای قبل از خود، دارای هفت مرتبه است: مرتبه اوّل، دین‌داری ظاهری. مرتبه دوم، دین‌داری بی‌ثبات. مرتبه سوم، دین‌داری تفصیلی. مرتبه چهارم، دین‌داری بی‌­تردید. مرتبه پنجم، دین‌داری در تضاد. مرتبه ششم، دین‌داری خالصانه.­ مرتبه هفتم، دین‌داری الگوشده. این مراتب، قابل سنجش است که از ضعیف‌­ترین تا قوی­ترین مرتبه در پی ­هم قرار می‌گیرند. ازاین‌رو، ارتقا از مراتب پایین‌­تر به بالا­تر، با احراز شاخص‌های مرتبه بالا امکان‌پذیر است. توجه به سنجه مراتب دین‌داری، نشان داد که این الگو و سنجه مربوط به آن، از اعتبار و روایی بالایی در جامعه نمونه برخوردار است.

دانــلود