قرینۀ مناسبت حکم و موضوع و کارایی آن در استنباط احکام
نویسنده:
رضا اسفندیاری (اسلامی)
،
رضا اسفندیاری (اسلامی)
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1396 شماره 89
چکیده:
تعابیر اصولیان دربارۀ ماهیت قرینۀ مناسبت مختلف است. ایشان، درنهایت، آن را نوعی قرینۀ عرفی می‌شمارند. باوجود این، همواره فهم عرفیِ عام ملاک نیست؛ بلکه قرینیت قرینه در مواردی به فهم عرف متشرعه وابسته است. اصولیان از قرینۀ مناسبت در اثبات مفهوم برای وصف و در بحث از مشتق و نیز در رفع اجمال دلیل و تعیین کفایی بودن واجب سود جسته‌اند. چنان‌که برای اثبات تعدد مطلوب، اثبات جریان استصحاب، ترجیح أحد المتزاحمین علی الآخر، رفع نوعی اجمال از حدیثِ رفع و حدیث لاضرر و برخی قواعد فقهی مستنبط، گاه قرینۀ مناسبت را به‌کار گرفته‌اند. در همۀ این موارد، حجیت قرینه برپایۀ تنقیح ظهور عرفی است. نمونه‌های بسیاری می‌توان یافت که حل مسائل شرعی، درنهایت، منوط به نوعی استظهار عرفی از نصوص است. قرینیت قرینۀ مناسبت، به‌لحاظ شکستن اطلاق و رفع اجمال دلیل، در این نمونه‌ها نقشی اساسی دارد.
تعابیر اصولیان دربارۀ ماهیت قرینۀ مناسبت مختلف است. ایشان، درنهایت، آن را نوعی قرینۀ عرفی می‌شمارند. باوجود این، همواره فهم عرفیِ عام ملاک نیست؛ بلکه قرینیت قرینه در مواردی به فهم عرف متشرعه وابسته است. اصولیان از قرینۀ مناسبت در اثبات مفهوم برای وصف و در بحث از مشتق و نیز در رفع اجمال دلیل و تعیین کفایی بودن واجب سود جسته‌اند. چنان‌که برای اثبات تعدد مطلوب، اثبات جریان استصحاب، ترجیح أحد المتزاحمین علی الآخر، رفع نوعی اجمال از حدیثِ رفع و حدیث لاضرر و برخی قواعد فقهی مستنبط، گاه قرینۀ مناسبت را به‌کار گرفته‌اند. در همۀ این موارد، حجیت قرینه برپایۀ تنقیح ظهور عرفی است. نمونه‌های بسیاری می‌توان یافت که حل مسائل شرعی، درنهایت، منوط به نوعی استظهار عرفی از نصوص است. قرینیت قرینۀ مناسبت، به‌لحاظ شکستن اطلاق و رفع اجمال دلیل، در این نمونه‌ها نقشی اساسی دارد.
قرینۀ مناسبت حکم و موضوع و کارایی آن در استنباط احکام
3/21/2017 12:00:00 AM
قرینه ارتکاز و کارایی آن در حل مسائل جدید فقهی
نویسنده:
رضا اسفندیاری*
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1400 دوره 7، شماره 4 (زمستان 1400)
قرینۀ ارتکاز و کارایی آن در حلّ مسائل جدید فقهی
نویسنده:
رضا اسفندیاری (اسلامی)
،
مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1400 شماره 4
جايگاه كارآمدي حكم شرعي در مقام استنباط احكام اجتماعي و اجراي آن
نویسنده:
كاظم قاضي زاده
،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1395/10/22 تا تاریخ: 1397/06/01
جايگاه كارآمدي حكم شرعي در مقام استنباط احكام اجتماعي و اجراي آن (تصنيف)
نویسنده:
حسنعلي علي اكبريان
،
طرح پژوهشی: قرارداد هاي اعضاي هيئت علمي ومحققين رسمي » از تاریخ: 1396/03/18 تا تاریخ: 1398/02/01
اجماع و نقش آن در استنباط احکام کیفری
مقاله نشریه: پژوهش های فقه و حقوق اسلامی » سال 1392 (پياپي 32)، تابستان 1392 شماره2
نقش کارآمدی حکم شرعی در مقام استنباط احکام اجتماعی
نویسنده:
حسنعلی علی‌اکبریان
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1399 شماره 101
درنگی در کارایی علوم قرآنی در فرایند استنباط
نویسنده:
علی الهی خراسانی
،
مقاله نشریه: جستار » سال 1386 شماره 16
جایگاه قرآن در استنباط احکام
نويسنده:
سیف‌الله صرامی
،
کتاب: حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات - 1392
جایگاه قرآن در استنباط احکام
نويسنده:
سیف‌الله صرامی
،
کتاب: حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات اسلامی، مرکز انتشارات - 1378