چکیده:
اگر به خاورمیانه و خاور نزدیک در اواخر دوران باستان و اوایل طلوع اسلام (یعنى حدود 570 میلادى) از منظر تحول فلسفى و تاریخ اندیشه ها بنگریم، آن را چونان ملغمه اى خواهیم یافت که مکتبهاى گوناگون از قبیل مکتب فیثاغورس، مذهب گنوسى، مکتب افلاطون، مکتب ارسطو و مکتب نو افلاطونى در آن در تکاپو و جوشش بوده اند. تاریخ فلسفه در خاورمیانه از قرن هفتم میلادى به این سو، تاریخ همان ملغمه مکاتب گوناگون به علاوه مؤلفه حیاتى دیگرى به نام دین اسلام است. اسلام نیز از حیث ماهیت و اندیشه خود یکپارچه نیست، بلکه ابعاد گوناگونى دارد.
با این حال، درست در همین ابتداى بحث باید تأکید کرد که روایت خاورمیانه اى در باب اندیشه ارسطو و نیز در باب اندیشمندان دیگر غالباً از بیخ و بن با اصل آن تفاوت دارد.1 پیترز در این باب خاطرنشان مى کند:
گفتن این که ارسطو و فلسفه ارسطویى دو چیز متفاوت از یکدیگرند، به معناى بیان یک امر بدیهى است. و با این همه، استلزامات این حقیقت آشکار در تاریخ فلسفه چنان گسترده است که با اشاره اى اجمالى از آنها گذشتن همانا تحریف اساس فلسفه اسلامى است.2

دانــلود