لطف در نزد آکویناس و در کلام شیعه

نویسنده: ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1375 شماره 9
چکیده:
مقدمه: از جمله مفاهیم بسیار مهم و کلیدى در کلام مسیحیت، مفهوم لطف [Grace] است. متناظر با این مفهوم، در کلام شیعى قاعده لطف قرار دارد که از مسائل پراهمیت است و کاربردى گسترده دارد. در بدو امر، ممکن است این سؤال به نظر آید که چه نسبتى بین این دو مفهوم برقرار است. تحقیق حاضر کوششى است در معرفى این دو اندیشه و پیوندى که میان آنها وجود دارد.
گستره دامنه قاعده لطف در کلام شیعى، کم و بیش آشکار است. از این قاعده در تثبیت مسائل پراهمیتى چون نبوت عامه، امامت، عصمت و توجیه امورى همچون رنج و ثواب و عقاب بهره مى‏گیرند. گاه دامنه کاربرد آن را به فقه هم کشانده‏اند و در باب نهى از منکر مثلا از آن سود جسته‏اند. اغلب متکلمان شیعى این قاعده را پذیرفته‏اند، و هر کدام توجیهى بیان نموده‏اند.
در کلام مسیحیت، اهتمام وافرى به مباحث متعلق به لطف صورت گرفته است. نظام کلامى ویژه‏اى در قرون وسطاى مسیحى تحت عنوان الهیات لطف پرداخته شده و تحولات چشمگیرى در برداشت از این اندیشه در تاریخ مسیحیت صورت گرفته است. اگر بگوییم اندیشه لطف در شمار مفاهیم کلیدى دیانت مسیحى است، اغراق نکرده‏ایم. این اندیشه، حلقه وصل مفاهیم اساسى این دین است و تحولات نظرى، کلامى و فلسفى، انعکاس روشنى در آن یافته است.
امروزه که باب محاوره بین الادیانى از نو گشوده شده است، بیجا نیست که پاره‏اى از آموزه‏هاى عمده دینى اسلام و مسیحیت، به بررسى تطبیقى گذارده شود و اگر مایه‏هاى اصیلى در آن یافت گردید استخلاص شود. مقاله حاضر گامى کوتاه و ابتدایى در این مسیر است.

در آمدی بر کلام سیاسی شیعه، قاعده لطف

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 پاييز 1377  شماره2

درآمدى بر کلام سیاسى شیعه؛ قاعده لطف

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 سال اول - شماره دوم - پاییز 77

جایگاه سنت نزد علماى شیعه

نویسنده: سید عباس رضوی ،
مقاله نشریه: حوزه » سال 1386 شماره 144-143

کلام سیاسی شیعه

مقاله نشریه: شیعه شناسی » سال 1383 بهار 1383  شماره5

مبانى آزادى در کلام و فقه شیعه

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1377 سال اول - شماره سوم - زمستان 77

برهان لطف و غیبت

نویسنده: حسین الهی نژاد ،
مقاله نشریه: انتظار موعود » سال 1388 زمستان 1388  شماره31

کلام شیعه دوازده امامی

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1400 شماره 189

ولایت فقیه در کلام سیاسی شیعه

کتاب: دفتر نشر معارف - 1392

جایگاه مردم در کلام سیاسی سنتی شیعه

مقاله نشریه: کلام اسلامی » سال 1396 پاييز 1396 شماره99

بررسی و نقد اعتبار قاعده‌ی لطف

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1401 شماره 105
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397