پیامبر شاعر نیست؛ پژوهشى جامعه شناختى در یک مفهوم قرآنى
نویسنده:
سید حیدر علوی نژاد
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1382 شماره 33
کلیدواژه:
شعر در قرآن
،
مذمت شعر
،
مذمت شاعران
،
جنّ شاعر
،
شعر در جاهلیّت
،
اتهام شاعرى به پیامبر
،
ماهیت شعر
،
منبع الهام شعر
،
کارکرد شعر
،
شعر بودن قرآن
چکیده:
در این متن، رمز اینکه قرآن بر شاعر نبودن پیامبر)ص( تأکید مىورزد مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده قصد دارد به این سؤالات پاسخ دهد: 1. چرا قرآن درباره شعر و شاعران نظر خوشى ابراز نداشته است؟ 2. چرا عرب به پیامبر اتهام شاعرى مىبستند، با اینکه شعر افتخار عرب بود؟ و 3. چرا قرآن به شدت در برابر این اتهام واکنش نشان داد و آن را تکذیب کرد؟ نویسنده پس از اشاره به پاسخهاى مفسّران، که به جاى خود مفید و روشنگر است، مسأله را با نگاه جامعهشناسى تفسیرى )تفهمى(، و با نگاه به یک رفتار معنىدار اجتماعى - اتهام شاعرى - بررسى کرده است، و با پا گذاشتن به فرهنگ عصر نزول، و اعتقاد خاص مردم جاهلیت نسبت به شاعران، گوشهاى دیگر از مسأله را باز نموده است. از آنجا که شعر در جاهلیّت براساس احساسات و خشم سروده مىشد وسیله گمراهى مردم بود؛ نه حرکت جامعه به سوى رشد و تعالى، بنابراین قرآن اینگونه اشعار و شاعران را مذمّت مىکند. از سوى دیگر به دلیل تصورى که عرب آن زمان از ماهیت، منبع الهام - جنّ شاعر - و کارکرد شعر داشتند، متن قرآنى درصدد بود که وصف شعر بودن را از خود و صفت شاعرى را از محمد)ص( نفى کند. چرا که شعر، مشوه جلوه دادن حقایق بود و قرآن، بازسازى واقعیت خارجى بود.
در این متن، رمز اینکه قرآن بر شاعر نبودن پیامبر)ص( تأکید مىورزد مورد بررسى قرار گرفته است. نویسنده قصد دارد به این سؤالات پاسخ دهد: 1. چرا قرآن درباره شعر و شاعران نظر خوشى ابراز نداشته است؟ 2. چرا عرب به پیامبر اتهام شاعرى مىبستند، با اینکه شعر افتخار عرب بود؟ و 3. چرا قرآن به شدت در برابر این اتهام واکنش نشان داد و آن را تکذیب کرد؟ نویسنده پس از اشاره به پاسخهاى مفسّران، که به جاى خود مفید و روشنگر است، مسأله را با نگاه جامعهشناسى تفسیرى )تفهمى(، و با نگاه به یک رفتار معنىدار اجتماعى - اتهام شاعرى - بررسى کرده است، و با پا گذاشتن به فرهنگ عصر نزول، و اعتقاد خاص مردم جاهلیت نسبت به شاعران، گوشهاى دیگر از مسأله را باز نموده است. از آنجا که شعر در جاهلیّت براساس احساسات و خشم سروده مىشد وسیله گمراهى مردم بود؛ نه حرکت جامعه به سوى رشد و تعالى، بنابراین قرآن اینگونه اشعار و شاعران را مذمّت مىکند. از سوى دیگر به دلیل تصورى که عرب آن زمان از ماهیت، منبع الهام - جنّ شاعر - و کارکرد شعر داشتند، متن قرآنى درصدد بود که وصف شعر بودن را از خود و صفت شاعرى را از محمد)ص( نفى کند. چرا که شعر، مشوه جلوه دادن حقایق بود و قرآن، بازسازى واقعیت خارجى بود.
پیامبر شاعر نیست؛ پژوهشى جامعه شناختى در یک مفهوم قرآنى
3/21/2003 12:00:00 AM
بینامتنیت قرآنی در شعر شاعر مقاومت محمدقیسی
نویسنده:
علی اسودی
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1396 شماره 6
تحلیل جامعه شناختی تحولات فقه زنان در یک صد سال اخیر ایران
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
پژوهشی در نامه های پیامبر (ص)
نویسندگان:
عزالدین ابراهیم
،
حسین علینقیان
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1393 شماره 147
تبیین جامعه شناختی مؤلفه های همبستگی اجتماعی در جامعه مهدوی
نویسندگان:
شمس الله مریجی
،
اسماعیل چراغی کوتیانی
،
مقاله نشریه: مشرق موعود » سال 1389 تابستان 1389 شماره14
مطالعات فقهی - قرآنی در عصر پیامبر
نویسنده:
سید ابراهیم سجادی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1374 شماره 3
تحلیل معنا شناختی مفهوم تبلیغ در قرآن کریم
پایاننامه: باقرالعلوم(ع) - 1396 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
بررسی جامعه شناختی فرایندِ تغییراتِ ارزشیِ جامعه اسلامی در عصر معاویه
نویسنده:
شمس الله مریجی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1394 شماره 3 - پاییز 94 - مسلسل 63
بررسی جامعه شناختی فرایندِ تغییراتِ ارزشیِ جامعه اسلامی در عصر معاویه
نویسنده:
شمس الله مریجی
،
مقاله نشریه: تاریخ اسلام » سال 1394 پاييز 1394 شماره63
بازتاب زیبایی شناختی و جامعه شناختی آیات و احادیث در شعر بهار
نویسنده:
مرتضی محسنی
،
مقاله نشریه: فصلنامه مطالعات ادبی متون اسلامی » سال 1391 شماره 1
نگاه جامعه شناختی به قوم یهود در قرآن
نویسنده:
محمدباقر آخوندی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1385 شماره 45