مطالعات فقهی - قرآنی در عصر پیامبر
نویسنده:
سید ابراهیم سجادی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1374 شماره 3
کلیدواژه:
آیات الأحکام
،
تاریخ آیات الأحکام
،
عصر پیامبر (ص)
،
سیره پیامبر (ص)
،
روایات آیات الأحکام
،
تاریخ تفسیر
،
تفسیر روایى
چکیده:
سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر پیامبر (ص) مورد بررسى قرار گرفته است. آیات الأحکام عمدتاً مدنى و پاسخگوى حوادث و رخدادهایى هستند که در جامعه اسلامى آن روز، اتفاق افتاده است. با توجّه به عمق معانى آیات، پیامبر (ص) موظف بود پارهاى از حقایق و به ویژه جزئیّات احکام دینى را براى مردم تبیین و تفسیر کند. ممنوعیّت تدوین حدیث نبوى پس از رحلت پیامبر (ص) و عدم ظرفیّت یکسان اصحاب پیامبر (ص) در دریافت تفسیر قرآن و از جمله آیات الأحکام، دلایل مؤثّر در محدودیّت روایات آیات الأحکام پیامبر (ص) است. البته دانش تفسیر به جامانده از پیامبر (ص) نزد على (ع) و سایر امامان (ع) به صورت کامل وجود داشت هر چند در کتب فقهى عامه به دلیل اختناق اموى، روایات علوى اندک مىنماید. پیامبر (ص) با چهار شیوه: تطبیق آیه بر شأن نزول، آموزش عملى، شرح آیات و استدلال به آیه در فروع فقهى، آیات الأحکام را تفسیر مىکرد. گونههاى مختلف استدلال پیامبر (ص) به آیات، مبتنى بر قواعد و مبانى عام و کلى مانند: الغاء خصوصیّت مورد، بهرهگیرى از اطلاق و استدلال به عطف بوده است. سیره پیامبر (ص) در تفریع و تطبیق آیات الأحکام بر فروع و موارد جزئى، به مسلمانان مىآموخت که فهم احکام و شریعت از قرآن راهى گشوده است و آنان براى یافتن نیاز فقهىشان باید به قرآن مراجعه کنند. تاریخ، مواردى از اجتهاد صحابه و تأیید پیامبر (ص) را ثبت کرده است. بنابراین، عصر پیامبر (ص) را مىتوان آغاز دوره فهم تفسیرى مسلمانان از قرآن و »آیات الأحکام« دانست.
سیر تاریخى »آیات الأحکام« در عصر پیامبر (ص) مورد بررسى قرار گرفته است. آیات الأحکام عمدتاً مدنى و پاسخگوى حوادث و رخدادهایى هستند که در جامعه اسلامى آن روز، اتفاق افتاده است. با توجّه به عمق معانى آیات، پیامبر (ص) موظف بود پارهاى از حقایق و به ویژه جزئیّات احکام دینى را براى مردم تبیین و تفسیر کند. ممنوعیّت تدوین حدیث نبوى پس از رحلت پیامبر (ص) و عدم ظرفیّت یکسان اصحاب پیامبر (ص) در دریافت تفسیر قرآن و از جمله آیات الأحکام، دلایل مؤثّر در محدودیّت روایات آیات الأحکام پیامبر (ص) است. البته دانش تفسیر به جامانده از پیامبر (ص) نزد على (ع) و سایر امامان (ع) به صورت کامل وجود داشت هر چند در کتب فقهى عامه به دلیل اختناق اموى، روایات علوى اندک مىنماید. پیامبر (ص) با چهار شیوه: تطبیق آیه بر شأن نزول، آموزش عملى، شرح آیات و استدلال به آیه در فروع فقهى، آیات الأحکام را تفسیر مىکرد. گونههاى مختلف استدلال پیامبر (ص) به آیات، مبتنى بر قواعد و مبانى عام و کلى مانند: الغاء خصوصیّت مورد، بهرهگیرى از اطلاق و استدلال به عطف بوده است. سیره پیامبر (ص) در تفریع و تطبیق آیات الأحکام بر فروع و موارد جزئى، به مسلمانان مىآموخت که فهم احکام و شریعت از قرآن راهى گشوده است و آنان براى یافتن نیاز فقهىشان باید به قرآن مراجعه کنند. تاریخ، مواردى از اجتهاد صحابه و تأیید پیامبر (ص) را ثبت کرده است. بنابراین، عصر پیامبر (ص) را مىتوان آغاز دوره فهم تفسیرى مسلمانان از قرآن و »آیات الأحکام« دانست.
مطالعات فقهی - قرآنی در عصر پیامبر
3/21/1995 12:00:00 AM
مطالعات فقهی - قرآنی در عصر تابعان
نویسنده:
محمد ابراهیمی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1374 شماره 3
نگاهی به بحثهای فقهی- قرآنی در عصر صحابه
نویسنده:
رضا رضایی
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1374 شماره 3
مطالعات فقهی امنیت
نویسنده:
نجف لکزایی*
،
مقاله نشریه: پژوهشنامه علوم سیاسی » سال 1393 (پياپي 34)، بهار 1393 شماره2
نقد مغالطات مستشرقان در مطالعات قرآنی
نویسنده:
محمدعلی محمدی
،
مقاله نشریه: مطالعات علوم قرآن » سال 1398 شماره 1
راهنمای مطالعات قرآنی در زبان های اروپایی
نویسنده:
بهاء الدین خرمشاهی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1392 شماره 140
منافقان عصر پیامبر اکرم (ص)
نویسنده:
رضا حمیدی
،
مقاله نشریه: جستار » سال 1386 13و14 (ویژه پیامبر اعظم ص)
ملاحظاتی بر کتاب «مطالعات قرآنی»
نویسندگان:
مرتضی کریمی نیا
،
ویلیام گراهام
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1379 شماره 65
مطالعات قرآنی پژوهشگران هند ومذهب
نویسندگان:
محمد رضا معروفی
،
فیضان جعفر علی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1394 شماره 156
رشته های سنتی مطالعات قرآنی
نویسندگان:
مهرداد عباسی
،
کلود ژیلیو
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1386 107-108