تحلیلی بر استدلال‌های سلفیان در تقدّم احکام نقل بر احکام عقل؛ با تمرکز بر دیدگاه ابن‌تیمیه
نویسنده:
حمزه علی بهرامی
،
حمزه علی بهرامی
،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1397 شماره 91
چکیده:
مبحث حجیت فهم عقل در کشف معارف دینی و دامنه حدود آن از دیرباز یکی از مباحث اختلافی میان متألهان مسلمان و غیرمسلمان بوده است و در این زمینه، طیفی از افراط تا تفریط در میان فرقه‌های اسلامی یافت می‌شود. در این میان، یکی از فرقه‌های تأثیرگذار که دیدگاهی خاص‌تر از دیگران دارد، فرقه سلفیان شاخه وهابی است. این فرقه با نظریه‌پردازانی همچون ابن‌تیمیه، حجیت عقل در فهم و کشف مراد دینی را حداقلی می‌داند و در برخی موارد انکار می‌کند و در صورت تعارض یا تصور و توّهم آن حکم، نقل را بر حکم عقل مقدم می‌کند. این مقاله با روشی اسنادی ـ تحلیلی، در پاسخ به این پرسش شکل گرفت که دیدگاه این جریان درباره حجیت عقل چیست و کیفیت استدلال‌های آنان و میزان استحکام آنها چگونه است؟ نتیجه اینکه این گروه با تقسیم احکام عقل به دو قسم عقل صریح قطعی و عقل غیرصریح ظنّی، بخش عمده‌ای از احکام و معارف عقل به‌ویژه در حوزه عقل عملی را در حوزه دین و مسائل فرا طبیعی نمی‌پذیرند. گفتنی است اینان استدلال‌های متکلمان، فیلسوفان، حکما و متصوفه را از نوع عقل ظنّی دانسته و ناپذیرفتنی می‌دانند.
مبحث حجیت فهم عقل در کشف معارف دینی و دامنه حدود آن از دیرباز یکی از مباحث اختلافی میان متألهان مسلمان و غیرمسلمان بوده است و در این زمینه، طیفی از افراط تا تفریط در میان فرقه‌های اسلامی یافت می‌شود. در این میان، یکی از فرقه‌های تأثیرگذار که دیدگاهی خاص‌تر از دیگران دارد، فرقه سلفیان شاخه وهابی است. این فرقه با نظریه‌پردازانی همچون ابن‌تیمیه، حجیت عقل در فهم و کشف مراد دینی را حداقلی می‌داند و در برخی موارد انکار می‌کند و در صورت تعارض یا تصور و توّهم آن حکم، نقل را بر حکم عقل مقدم می‌کند. این مقاله با روشی اسنادی ـ تحلیلی، در پاسخ به این پرسش شکل گرفت که دیدگاه این جریان درباره حجیت عقل چیست و کیفیت استدلال‌های آنان و میزان استحکام آنها چگونه است؟ نتیجه اینکه این گروه با تقسیم احکام عقل به دو قسم عقل صریح قطعی و عقل غیرصریح ظنّی، بخش عمده‌ای از احکام و معارف عقل به‌ویژه در حوزه عقل عملی را در حوزه دین و مسائل فرا طبیعی نمی‌پذیرند. گفتنی است اینان استدلال‌های متکلمان، فیلسوفان، حکما و متصوفه را از نوع عقل ظنّی دانسته و ناپذیرفتنی می‌دانند.
تحلیلی بر استدلال‌های سلفیان در تقدّم احکام نقل بر احکام عقل؛ با تمرکز بر دیدگاه ابن‌تیمیه
3/21/2018 12:00:00 AM
برهان نفس بر اثبات خدا از منظر عقل و نقل
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1392 - [کارشناسی ارشد ناپیوسته]
تقدم سند بر شهادت با محوریت نقد ادله مخالفان
نویسندگان:
عبدالعظیم خروشی
،
فرزاد دهقانی
،
مقاله نشریه: فقه » سال 1399 شماره 104
نقش معرفت در عمل از منظر عقل و نقل
نویسنده:
سیدمحمد اکبریان
، استاد راهنما:
سیدمحمود موسوی
، استاد مشاور 1:
محمدعلی شمالی
، استاد مشاور 2:
محمد فتحعلی خانی
،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1391 - [دکتری]
هرمنوتیک فلسفی در گذرِ تاریخ با تمرکز بر هرمنوتیک بایبلی
نویسندگان:
آمانفرد اومینگ
،
نسیم حسنی
،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1402 شماره 202
بررسی ظرفیت‌های روش‌شناختی عقل و نقل در تولید علم اجتماعی اسلامی با تأکید بر اندیشه آیت‌الله جوادی‌آملی
نویسندگان:
قاسم ابراهیمی‌پور
،
سید روح‌الله سیدی آقاملکی
،
مقاله نشریه: اسلام و مطالعات اجتماعی » سال 1398 شماره 1 (پیاپی 25)