اعتدال‌گرایی در گسترۀ تاریخ تمدن اسلامی؛ یک بررسی مقدماتی

نویسنده: ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1393 شماره 75
چکیده:
«اعتدال» واژه‌ای نوپدید در فرهنگ سیاسی ما نیست، ولی از جمله واژگانی است که به‌تازگی کاربرد فراوان یافته و وارد نظام سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کشور شده است. این‌گونه واژگان اگر به‌درستی تبیین نشود و وفاق نسبی دربارۀ مفهوم آنها پدید نیاید، دشواری‌هایی را پدید خواهد آورد. «اعتدال» به‌عنوان یک ارزش دینی و مبتنی بر یک بنیاد معرفتی متفاوت با مبنای مشهور ارسطویی آن، در متون دینی ما بسیار مورد توجه بوده و همسان و همپای دیگر باورها و ارزش‌های دینی به شکل‌های گوناگون در لایه‌ها و ابعاد مختلف تمدن اسلامی تجلی یافته است. برای سنجش فرضیۀ «اعتدال؛ به‌مثابۀ یکی از ویژگی‌های تمدن اسلامی» باید مطالعات گسترده‌ای سامان پذیرد. این نوشتار به‌عنوان گام نخست در این زمینه و با هدف ارائه الگویی برای پژوهش‌های مشابه، کاربردهای واژۀ «الاقتصاد» به معنای «اعتدال» را در متون روایی، فقهی، اخلاقی، ادبی، حکومتی و تاریخی و نیز دانش بلاغت بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که «اعتدال» افزون بر خاستگاه دینی در عینیت جامعۀ اسلامی نیز رواج داشته و تمدن اسلامی در جنبه‌های مختلف از آن تأثیر پذیرفته است. اگر این یافته با یافته‌های دیگر بررسی‌های تکمیلی سازگار باشد، می‌توان با اطمینان بیشتری از اعتدال‌ورزی به‌عنوان یکی از ویژگی‌های تمدن اسلامی یاد کرد.

اعتدال گرایی در گستره تاریخ تمدن اسلامی؛ یک بررسی مقدماتی

نویسنده: محسن الویری ،
مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1393 (پياپي 75)، پاييز 1393 شماره3

انقلابی به گستره تاریخ

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1391 شماره 375

انقلابی به گستره تاریخ

مقاله نشریه: پاسدار اسلام » سال 1392 شماره 375

طرح مقدماتی تدوین دایره المعارف تاریخ پزشکی

نویسنده: مهدی محقق ،
مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1371 13-14

مجموعه مقالات تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

کتاب: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، معارف - 1397

نقد کتاب تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی

کرسی و نشست: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی » مرکز همکاری‌های علمی و بین‌الملل » کرسی نقد - 1396

«پیوستگی» در تمدن اسلامی (بررسی نظریه مارشال هاجسن)

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1393 (پياپي 74)، تابستان 1393 شماره2
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397