تأمّلی در بهره‌گیری از «قرعه» در تزاحم

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1397 شماره 3
چکیده:
نمونه‌های عینی دو حکم متزاحم در مصادیق بسیاری موج می‌زند و وارسی سنجه‌های تشخیص أهمّ را مبرهن می‌نُماید که به صورت دقیق مورد سنجش قرار نگرفته است. در نوشتار پیش‌رو به جایگاه قرعه در میان سنجه‌های ترجیح در تزاحم نگریسته شده، با این توضیح که متکفّل استنباط أهمّ، معیارهای ترجیح یک حکم را مترصّد شده و با تمسّک به عقل، به کسر و انکسار سنجه‌های ترجیح می‌پردازد تا در نهایت حکم به تقدیم مقطوع یا احتمالی یکی از متزاحمین بنُماید. در این تحقیق پس از تبیین گونه‌های تزاحم و مدرک قاعده‌ی قرعه، نمونه‌های فقهی آن مورد کنکاش قرار گرفته و در وهله‌ی بعد شروط إعمال قرعه در میان اقسام تزاحم بررسی شده که به زعم نگارنده کارایی قرعه پس از امارات و اصول عملیه و در هنگام فاقد بودن یا هم وزن شدن سنجه‌های قطعی و احتمالی با توجه به تقابل حقوق مختلف باید مطمح نظر قرار گیرد، که با عنایت به نمونه‌های دو حکم متزاحم از زاویه‌ی ترجیح، در تزاحم ملاکی مقبول می‌باشد و در تزاحم امتثالی، در صورت عدم حضور و یا موازنه سنجه‌ها و عدم استناد به اصول عملیه، تمسک به قرعه موجه می‌نماید، هر چند که در بیشتر موارد اولویت تخییری بر اولویت تعیینی حاکم می‌باشد.

بهره‌گیری از شئون معصوم در استنباط مسائل فقه سیاسی

نویسنده: سعید ضیائی فر ،
مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1393 شماره 66 - تابستان 93

آسیب‌شناسی عرصه‌های تزاحم در مسائل فقه سیاسی

مقاله نشریه: علوم سیاسی » سال 1397 شماره 83 - پاییز 97

تأملی در نقد «ذهبی» از مجمع البیان

نویسنده: محمد حسن مددی ،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1381 29-30

تأملی در یک ترجمه از صحیفه سجادیه

مقاله نشریه: آینه پژوهش » سال 1377 شماره 49

نقش حکمت احکام در حل تعارض و تزاحم

مقاله نشریه: فقه » سال 1391 شماره 71
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397