چکیده:
حکیمان مسلمان عقل یا نفس ناطقه را تشکیل‌دهنده حقیقت و گوهر انسان می‌دانند.آنچه انسان را از دیگر موجودات طبیعی ممتاز می‌کند همین گوهر است. گوهر عقل دو توانایی عمده دارد: توانایی دانستن و توانایی عمل‌کردن. در این مقاله به نقش عقل در سعادت و مراتب سعادت در آخرت براساس مراتب قوۀ عاقلۀ نفس از دیدگاه ابن‌سینا می‌پردازیم. به نظر ابن‌سینا، سعادت و شقاوت انسان‌ها در جهان پس از مرگ وابسته به وضعیت نفس ناطقه یا عقل در دو مقام علم و عمل است، اما از آن‌جا که سعادت و شقاوت ابدی در مقام عمل وابسته به وضعیت عقل در مقام علم است، انسان‌ها از این جهت به دو گروه تقسیم می‌شوند: گروهی که کمال عقل را در مقام علم درک کرده‌‌اند (سعادت‌مند) و گروهی که از این کمال تصوری نداشته‌اند (شقاوت‌مند). برهمین اساس، ابن‌سینا تنها بر جاودانگی عقلی (و روحانی) تأکید می‌ورزد و معتقد است که حصول ملکات بدنی ذات نفس ناطقه را دگرگون نمی‌کند.

دانــلود