چکیده:
لذت و الم دو واژه آشنا برای هر انسانی است، به طوری که زندگی انسان با این دو واژه معنا و مفهوم می یابد، با توجه به اهمیت و نقش لذت و الم در زندگی انسان و پایه ای بودن آن برای زندگی اخروی در این نوشتار سعی بر آن شده تا ماهیت و معنای لذت و الم و سپس اقسام آن از جمله لذات و آلام اخروی نفوس در بهشت و جهنم و کیفیت لذات و آلام اخروی بررسی شود. لیکن به جهت غنای آثار علمی و بلندای اندیشه دو فیلسوف بزرگ ابن سینا و ملاصدرا سعی شده تا نظرات ایشان در باب لذت و الم اخروی تبیین گردد. پس از بحث و بررسی مشخص شد که ابن سینا و صدرا هر دو به لذات و آلام روحانی و جسمانی قائلند، ولی بدلیل اینکه تبیین فلسفی و عقلانی لذات و آلام جسمانی با مبانی فلسفی ابن سینا میسر نیست ولی فقط به تبیین لذات و آلام عقلی پرداخته، گرچه منکر لذات و آلام جسمانی در پرتو آیات قرآن و شریعت نیست. اما ملاصدرا با توجه به مبانی فلسفی اش و با تفسیر خاصی از آیات قرآنی لذات و آلام روحانی و جسمانی را تحلیل و تبیین نموده است. به علاوه در این نوشتار بررسی شده که بین لذات و آلام اخروی در بهشت و جهنم صورت حقیقی همان اعتقادات و کردار و نیات انسان در دنیا می باشند. و همچنین کیفیت خلود لذات و آلام بررسی شه که بهشتیان برای همیشه در بهشت مخلدند ولی از نظر ابن سینا برخی از جهنمیان که همان جاحدین هستند همیشه در عذاب مخلدند. ملا صدرا در مقابل خلود شخصی بهشت به خلود نوعی در مورد جهنمیان است. در پایان بین دو نظریه بررسی شده، تبیین ملاصدرا را به عنوان تفسیر موجه تر - و نه آخرین تفسیر - در زمینه لذات و آلام اخروی بر می گزینیم.

دانــلود