چکیده:
مفهوم «امنیت ملى» از مفاهیمى است که هم در بُعد نظرى و هم در بُعد عملى توجه
بسیارى از تئوریسین‏هاى روابط بین الملل و سیاستمداران را به خود جلب نموده است.
امنیت ملى، از معضلات جدى نظام‏هاى سیاسى در شرایط کنونى است. کشورهاى جهان
سوم با توجه به شرایط داخلى و با توجه به ساختار نظام بین الملل با یک ناامنى فراگیر و
همه جانبه دست به گریبان اند. این گونه کشورها نمى‏توانند در بُعد امنیتى، از تأثیر نظام
بین الملل بر سمت‏گیرى‏ها و سیاست‏ها و استراتژى‏هاى خود چشم پوشى کنند. از دیدگاه
مفهومى، ماهیت تحولات و دگرگونى هایى که از سال 1989 در نظام جهانى رخ داده
است، در سه حوزه قابل شناسایى مى‏باشد که عبارتند از: 1) کاهش حاکمیت ملى؛ 2) بالا
رفتن وابستگى متقابل بین المللى؛ 3) افزایش کشمکش‏هاى پراکنده و بدون نظم. با توجه
به محورهاى مذکور، روند حرکت با انحراف توجهات از امنیت نظامى به اقتصاد و رفاه
اجتماعى شدت یافته است. بدین ترتیب، مى‏توان اذعان کرد که امروزه کشورهاى جهان
سوم با چهار بُعد عمده امنیتى مواجه هستند؛ بعد نظامى، بعد اقتصادى، منابع محیطى و
سیاسى، فرهنگى. آنچه که از این بحث جمع بندى مى‏شود، آن است که در دنیاى بعد از جنگ سرد،
مفهوم جدیدى از امنیت متولد شده است که با مفهوم امنیت در دوره‏هاى قبل
تفاوت‏هاى اساسى پیدا کرده است. بدین معنا که امنیت چند جانبه، تجزیه‏ناپذیر و یکسان
در حال شکل‏گیرى است. در نیتجه، طرح راهبردى مقاله این است که اگر اولویت‏هاى باز
سازى سیاست داخلى (افزایش ظرفیت دولت، بالا بردن مشروعیت نظام سیاسى، ایجاد
نهادهاى ملى و کارآمد و پاسخ گو کردن نظام سیاسى) متناسب با برنامه ریزى در باز
سازى دیپلماتیک، اطلاعاتى و نظامى/دفاعى همراه نباشد، تأثیر چندانى در افزایش
ضریب امنیتى کشورهاى جهان سوم در پى‏نخواهد داشت.

دانــلود