چکیده:
موضوع رابطۀ دین و تمدن و نقش دین در فرایند تمدن‌سازی، از مباحث بسیار مهم در حوزۀ مطالعات تمدنی به شمار می‌رود. این نوشتار درصدد است چیستی و چگونگی رابطۀ دین اسلام و تمدن را در اندیشۀ امام ‌خمینی(ره) مورد واکاوی قرار دهد. برای این هدف، با روش توصیفی - تحلیلی، تلاش شده تا به این پرسش پاسخ داده شود که از دیدگاه امام چه نسبتی بین اسلام و تمدن برقرار است؟
نتایج این بررسی، نشانگر آن است که امام خمینی(ره) با اعتقاد به جامعیت، قلمرو حداکثری و ابعاد دنیوی و اجتماعی دین اسلام، آن را دینی تمدن‌ساز می‌داند که تمدن حقیقی؛ یعنی بالاترین مراتب تمدن را در آن می‌توان یافت. اسلام در گذشته، توانایی تمدن‌سازی خود را به خوبی نشان داده و عامل اصلی افول تمدن اسلامی، دوری از دین بوده و راه احیای آن نیز در بازگشت به اسلام است. لازمۀ تمدن‌سازی، پویایی اندیشۀ دینی است. تشکیل حکومت دینی، گامی اساسی در عمل‌کردن به دین در عرصۀ حیات اجتماعی مسلمانان و در نتیجه، در تحقق تمدن اسلامی به‌شمار می‌رود و تشکیل امت اسلامی، برای دست‌یابی به تمدن فراگیر اسلامی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.

دانــلود