امام علی (ع) و حکمرانی عادلانه
کتاب: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی - 1400
چکیده:
همواره تندادن به حاکمیت به منظور تأمین امنیت و حفظ نظم اجتماعی یک امر عقلانی در زندگی بشر بوده است؛ اما قدرتهای سیاسی در طول تاریخ بشری نشان دادهاند در موارد بسیاری به آفت بزرگ مهارگریختگی و استبداد دچار شدهاند. وجود این چالش بزرگ در حیات بشری که آسیبهای گستردهای را به همراه داشته است، سبب شده متفکران عرصه سیاسی و اجتماعی در این زمینه تأمل کنند و ضمن جستجوی علل بروز مهارگریختگی، به بیان سازکارهایی برای برونرفت از این معضل بپردازند. تراث فکری برجایمانده از امام علی(ع) نشاندهنده آن است که بیگمان آن حضرت از اندیشوران برجسته عرصه دینی و سیاسی و اجتماعی است. مقاله حاضر میکوشد موضوع فوق را از نگاه امام علی(ع) و با تکیه بر سخنان آن حضرت بررسی کند. با استناد به سخنان برجایمانده از امام علی(ع)، علل مهارگریختگی قدرت سیاسی را میتوان در خودبزرگبینی و فراموشی قدرت و عظمت خداوند، تصور بقای قدرت و غفلت از زوال آن، احاطهشدن حاکم توسط مشاوران چاپلوس و مانند آن دانست. سازکارهای کنترل قدرت سیاسی را نیز میتوان از دیدگاه امام به دو بخش داخلی و خارجی دستهبندی کرد. از نظر آن حضرت تقوا و پرهیزکاری، خداباوری، ایمان به قیامت و روز جزا از جمله عوامل داخلی و وجود فضای آزاد سخنگفتن با حاکم و نقد او، وجود فریضه امربهمعروف و نهیازمنکر در جامعه، ارائه برنامه و اهداف مأموریت به کارگزاران، قراردادن عیون و ناظران بر رفتار آنها، تذکر و یادآوری نقاط ضعف به آنان و برخورد جدی با کارگزاران متخلف، از موارد سازکار بیرونی کنترل قدرت سیاسی است.
همواره تندادن به حاکمیت به منظور تأمین امنیت و حفظ نظم اجتماعی یک امر عقلانی در زندگی بشر بوده است؛ اما قدرتهای سیاسی در طول تاریخ بشری نشان دادهاند در موارد بسیاری به آفت بزرگ مهارگریختگی و استبداد دچار شدهاند. وجود این چالش بزرگ در حیات بشری که آسیبهای گستردهای را به همراه داشته است، سبب شده متفکران عرصه سیاسی و اجتماعی در این زمینه تأمل کنند و ضمن جستجوی علل بروز مهارگریختگی، به بیان سازکارهایی برای برونرفت از این معضل بپردازند. تراث فکری برجایمانده از امام علی(ع) نشاندهنده آن است که بیگمان آن حضرت از اندیشوران برجسته عرصه دینی و سیاسی و اجتماعی است. مقاله حاضر میکوشد موضوع فوق را از نگاه امام علی(ع) و با تکیه بر سخنان آن حضرت بررسی کند. با استناد به سخنان برجایمانده از امام علی(ع)، علل مهارگریختگی قدرت سیاسی را میتوان در خودبزرگبینی و فراموشی قدرت و عظمت خداوند، تصور بقای قدرت و غفلت از زوال آن، احاطهشدن حاکم توسط مشاوران چاپلوس و مانند آن دانست. سازکارهای کنترل قدرت سیاسی را نیز میتوان از دیدگاه امام به دو بخش داخلی و خارجی دستهبندی کرد. از نظر آن حضرت تقوا و پرهیزکاری، خداباوری، ایمان به قیامت و روز جزا از جمله عوامل داخلی و وجود فضای آزاد سخنگفتن با حاکم و نقد او، وجود فریضه امربهمعروف و نهیازمنکر در جامعه، ارائه برنامه و اهداف مأموریت به کارگزاران، قراردادن عیون و ناظران بر رفتار آنها، تذکر و یادآوری نقاط ضعف به آنان و برخورد جدی با کارگزاران متخلف، از موارد سازکار بیرونی کنترل قدرت سیاسی است.
امام علی (ع) و حکمرانی عادلانه
3/21/2021 12:00:00 AM
برای این سند علمی فایلی وجود ندارد
امام على (ع) و قرآن
نویسندگان:
سید حیدر علوی نژاد
،
عبدالامیر علی خان
،
مقاله نشریه: پژوهش های قرآنی » سال 1379 23-24