بررسی معرفت شناسی قضایای اخلاقی در اندیشه اسلامی

نویسنده: ، استاد راهنما: ، استاد مشاور 1: ، استاد مشاور 2: ،
پایان‌نامه: باقرالعلوم(ع) - 1392 - [دکتری]
چکیده:
معرفت شناسی اخلاقی به عنوان یکی از مسائل فرا اخلاق و نوعی از معرفت شناسی مقید یا مضاف با نگاهی عقلی و از بیرون، مفاهیم و قضایای اخلاقی را مورد بررسی معرفت شناختی قرار می دهد. مسائل معرفت شناختی متعددی از قضایای اخلاقی می توان ارائه کرد که مهم ترین آنها توجیه یا معیار اثباتی صدق آنها است. این رساله که نظریه بداهت قضایی اخلاقی را دنبال نموده است، با روشی کاملا عقلی و معرفت شناختی ابتدا عقلی بودن و سپس یقین بودن قضایای اخلاقی ر اثبات کرده و در نهایت برخی از قضایای اخلاقی را از بدیهیات شمرده است. با فحص نسبتا کاملی که در آثار و آراء حکمای اسلامی به ویژه قائلان به بداهت انجام گرفت، این نتیجه به دست آمد که دو قضیه "عدل حسن است" و "ظلم قبیح است" از سنخ اولیات است که بر اساس نظریه مبنا گرایی همه معرفت های نظری اخلاق به این دو قضیه پایه مبتنی می گردند. همچنین انسان برخی مصادیق این دو قضیه را به طور حضوری در خود می یابد. از این رو، برخی قضایای اخلاقی از قبیل وجدانیات نیز به شمار می روند. این قضایا در هر دو صورت خود موجه و دارای صدق ذاتی است و نیاز به اثبات ندارد. با تقریر خاصی که از نظریه بداهت ارائه شده، می توان به خوبی از این نظریه دفاع کرد و به دیدگاه های مخالفان آن؛ یعنی قائلان به شرعی بودن، مشهوری بودن و نظری بودن قضایای اخلاقی پاسخ داد. همچنین برخی قضایای اخلاقی تحت هر شرایطی ثابت و مطلق هستند. لکن برخی دیگر متناسب با تغییر شرایط، تغییر می کنند اما چون این شرایط واقعی هستند از این رو موجب نسبیت گرایی نمی شود. کلمات کلیدی: معرفت شناسی قضایای اخلاقی، عقلی بودن قضایای اخلاقی، یقینی بودن قضایای اخلاقی، بداهت قضایای اخلاقی، اطلاق قضایای اخلاقی

برای این سند علمی فایلی وجود ندارد

بداهت قضایای اخلاقی در اندیشه اسلاهی

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 تابستان 1393  شماره20

بداهت قضایای اخلاقی در اندیشة اسلاهی

مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 تابستان 93 - مسلسل 20

بازسازی قضایای اخلاقی در حکمت متعالیه

نویسنده: نصرالله شاملی ،
مقاله نشریه: اخلاق (مطالعات اخلاق کاربردی) » سال 1390 شماره 23

بررسی تحلیلی مبناگرایی در معرفت شناسی ملاصدرا

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1400 شماره 102

معرفت اخلاقى

مقاله نشریه: نقد و نظر » سال 1378 شماره 22-21

بررسی انتقادی معرفت شناسی هیدگر از منظر فلسفه اسلامی

مقاله نشریه: کلام اسلامی » سال 1392 زمستان 1392  شماره88

هویت شناسی قضایای عقلی اصول فقه

مقاله نشریه: جستارهای فقهی و اصولی » سال 1398 شماره 2

معرفت شناسی

نویسنده: زهره خرسندی ،
مقاله نشریه: جستار » سال 1384 شماره 9

نقد و بررسی دیدگاه های نسبی گرا در شناخت «قضایای تحلیلی» و «قضایای ترکیبی»

نویسنده: احمد ابوترابی ،
مقاله نشریه: آیین حکمت » سال 1393 تابستان 93 - مسلسل 20

بررسی تاثیر نظریه تطابق عوالم در معرفت شناسی صدرا

مقاله نشریه: پژوهشنامه حکمت و فلسفه اسلامی » سال 1392 بهار 1392  شماره43
دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - 1397